چهارشنبه ٨ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۷ فوريه ۲۰۰٨
بیانیه جمعی از دانشجویان دانشگاه پیام نور (نقده)
سال ۲۰۰۸ از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان سال بین الملی زبان معرفی و روز ۲۱ فوریه (۲ اسفند) با تدبیر سازمان یونسکو روز جهانی زبان مادری اعلام شده است. مردم اقصی نقاط جهان مقام زبان مادری خود را با مراسم های مختلفی پاس می دارند،
ولی متاسفانه در آذربایجان این حق نه تنها از مردم سلب می شود بلکه نویسندگان، معلمان زبان و ادبیات ترکی، روزنامه نگاران، دانشجویان و فعالین فرهنگی به بهانه های گوناگونی از سوی نیروهای امنیتی بازداشت می شوند.
این در حالیست که دولت جمهوری اسلامی ایران که خود از امضا کنندگان منشور های حقوق بشر بوده و اصول قانون اساسی ایران بر حرمت و کرامت فرهنگ و زبان مردم تاکید صریح و آشکار نموده است. دو لت جمهوری اسلامی ایران که سیاست جلو گیری و آسیملاسیون فرهنگ و زبان آذربایجان را در پیش گرفته با صرف هزینه های هنگفتی که همه از بیت المال بر داشت می شود برای شکوفایی و پیشرفت زبان پارسی در کشور های افغانستان و تاجیکستان سیمنار و گردهمایی بر پا می کند ولی افسوس در دوم اسفند روز جهانی زبان مادری ما خبر دستگیری یکی از هم دانشگاهی هایمان را به جرم دفاع از زبان مادری خود می شنویم.
رضا داغستانی، دانشجوی سال آخر روان شناسی دانشگاه پیام نور سولدوز (نقده)، مدیر مسئول نشریه دانشجویی چنلی بئل، مسئول وبلاگ فرهنگی چنلی بئل، همکار و نویسنده مطبوعات استانی، معلم زبان و تاریخ ادبیات ترکی آذربایجانی٬ در روز دوم اسفند بدون هیچ دلیل و مدرکی به ناگه و در خانه پدری اش بازداشت و بعد از تفتیش منزل به مکان نامعلوم منتقل و طبق شنیده ها تحت فشار های جسمی و روانی قرار می گیرد.
ما دانشجویان دانشگاه پیام نور سولدوز (نقده) ضمن محکوم نمودن بر خورد های خشونت آمیز با فعالین آذربایجانی، بازداشت رضا داغستانی را نقض آشکار حقوق بشر و حقوق شهروندی دانسته و از مقامات قضایی و امنیتی می خواهیم سریعا فشار های جسمی و روانی بر رضا داغستانی را متوقف نموده و زمینه آزادی هر زودتر وی را از سلول های سرد اداره اطلاعات فراهم سازند. ما آموزش به زبان مادری را حق مسلم و طبیعی هر آذربایجانی دانسته و معتقدیم که رضا داغستانی مرتکب هیچ جرمی نگردیده است. اگر دفاع از زبان مادری جرم است٬ پس ما همه مجرم هستیم، ما را نیز بازداشت کنید.
جمعي از دانشجویان دانشگاه پیام نور سولدوز (نقده)
منبع: اؤیرنجی
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
اگر جرم رضا داغستانی، دفاع از زبان مادری است، پس ما را نیز بازداشت کنید
آخرین درس
چهارشنبه ٨ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۷ فوريه ۲۰۰٨
هوا گرم و دلپذیر بود و مرغان در بیشه زمزمه ای داشتند.این همه ، خیلی بیش تر از قواعد دستور ، خاطر مرا به خود مشغول می داشت اما در برابر این وسوسه مقاومت کردم و به شتاب ، راه مدرسه را پیش گرفتم.
وقتی از پیش خانه ی کدخدا می گذشتم ، دیدم جماعتی آنجا ایستاده اند و اعلانی را که بر دیوار بود ، می خواندند.دوسال بود که هر خبر ملال انگیز که برای ده می رسید ، از این جا منتشر می گشت.از این رو من – بی آن که در آنجا توفقی کنم – با خود اندیشیدم که « باز برای چه ما خوابی دیده اند؟ » آن گاه سر خویش گرفتم و راه مدرسه در پیش و با شتاب تمام ، خود را به مدرسه رساندم.
در مواقع عادی ، اوایل شروع درس ، شاگردان چندان بانگ و فریاد می کردند که غلغله ی آن ها به کوی و برزن می رفت. با آواز بلند درس را تکرار می کردند و بانگ و فریاد برمی آوردند و معلم چوبی را که همواره در دست داشت ، بر میز می کوبید و می گفت:«ساکت شوید!»آن روز هم من به گمان آن که وضع همان خواهد بود ، انتظار داشتم که در میان بانگ و همهمه ی شاگردان آهسته و آرام به اتاق درس درآیم و بی آن که کسی متوجه تاخیر ورود من گردد ، بر سر جای خود بنشینم اما بر خلاف آن چه من فکر می کردم آن روز چنان سکوت و آرامش در مدرسه بود که گمان می رفت از شاگردان هیچ کس در مدرسه نیست.
از پنجره به درون کلاس نظر افکندم؛ شاگردان در جای خویش نشسته بودند و معلم با همان چوب رعب انگیز که همواره در دست داشت ، در اتاق درس قدم می زد.لازم بود که در را بگشایم و در میان آن آرامش و سکوت وارد اتاق شوم.پیداست که تا چه حد از چنین کاری بیم داشتم و تا چه اندازه از آن شرم می بردم اما دل به دریا زدم و به اتاق درس وارد شدم ؛ لیکن معلم ، بی آن که خشمگین و ناراحت شود ، از سر مهر نظری بر من انداخت و با لطف و نرمی گفت:«زود بیا سر جایت بنشین؛نزدیک بود درس را بی حضور تو شروع کنیم.»
از کنار نیمکت ها گذشتم و بی درنگ بر جای خود نشستم.وقتی ترس و ناراحتی من فرونشست و خاطرم تسکین یافت ، تازه متوجه شدم که معلم ما لباس ژنده ی معمول هر روز را بر تن ندارد و به جای آن ، لباسی را که جز در روز توزیع جوایز یا در هنگامی که بازرس به مدرسه می آمد نمی پوشید ، بر تن کرده است.گذشته از آن ، تمام اتاق درس را ابهت و شکوهی که مخصوص مواقع رسمی است ، فرا گرفته بود ، اما آنچه بیش تر مایه ی شگفتی من گشت ، آن بود که در انتهای کلاس بر روی نیمکت هایی که در مواقع عادی خالی بود ، جماعتی را از مردان دهکده دیدم که نشسته بودند.کدخدا و مامور نامه رسانی و چند تن دیگر از اشخاص معروف در آن میان جای داشتند و همه افسرده و دل مرده به نظر می آمدند . پیرمردی که کتاب الفبای کهنه ای همراه داشت ، آن را بر روی زانوی خویش گشوده بود و از پس عینک درشت و ستبر به حروف و خطوط آن می نگریست.
هنگامی که من از این احوال غرق حیرت بودم ، معلم را دیدم که بر کرسی خویش نشست و سپس با همان صدای گرم اما سخت ، که هنگام ورود با من سخن گفته بود ، گفت:«فرزندان ، این بار آخر است که من به شما درس می دهم.دشمنان حکم کرده اند که در مدارس این نواحی ، زبانی جز زبان خود آن ها تدریس نشود.معلم تازه فردا خواهد رسید و این آخرین درس زبان مادری شماست که امروز می خوانید.از شما خواهش دارم که به درس من درست دقت کنید.»
این سخنان مرا سخت دگرگون کرد.معلوم شد که آن چه بر دیوار خانه ی کدخدا اعلان کرده بودند همین بود که : «از این پس به کودکان ده آموختن زبان محلی ممنوع است.» آری این آخرین درس زبان مادری من بود.مجبور بودم که دیگر آن را نیاموزم و به همان اندک مایه ای که داشتم قناعت کنم.چه قدر تاسف خوردم که پیش از آن ساعت های درازی را از عمر خویش تلف کرده و به جای آن که به مدرسه بیایم ، به باغ و صحرا رفته و عمر به بازیچه به سر برده بودم.کتاب هایی که تا همین دقیقه در نظر من سنگین و ملال انگیز می نمود ، دستور زبان و تاریخی که تا این این زمان به سختی حاضر بودم به آن ها نگاه کنم ، اکنون برای من در حکم دوستان کهنی بودند که ترک آنها و جدایی از آن ها به سختی ناراحت و متاثرم می کرد.درباره ی معلم نیز همین گونه می اندیشیدم.اندیشه ی آن که وی فردا ما را ترک می کند و دیگر او را نخواهیم دید ، خاطرات تلخ تنبیهاتی را که از او دیده بودم و ضربات چوبی را که از او خورده بودم ، از صفحه ضمیرم یک باره محو کرد.معلوم شد که به خاطر همین آخرین روز درس بود که وی لباس های نو خود را بر تن کرده بود و نیز به همین سبب بود که جماعتی از پیران دهکده و مردان محترم در انتهای کلاس نشسته بودند.گفتی تاسف داشتند که پیش از این نتوانسته بودند لحظه ای چند به مدرسه بیایند و نیز گمان می رفت که این جماعت به درس معلم ما آمده بودند تا از او به سبب چهل سال رنج شبانه روزی و مدرسه داری و خدمت گزاری قدردانی کنند.
در این اندیشه ها مستغرق بودم که دیدم مرا به نام خواندند.می بایست که برخیزم و درس را جواب بدهم.راضی بودم تمام هستی خود را بدهم تا بتوانم با صدای رسا و بیان روشن درس دستور را که بدان دشواری بود ، از بر بخوانم اما در همان لحظه ی اول درماندم و نتوانستم جوابی بدهم و حتی جرات نکردم سر بردارم و به چشم معلم نگاه کنم.
در این میان ، سخن او را شنیدم که با مهر و نرمی می گفت:
«فرزند ، تو را سرزنش نمی کنم ؛ زیرا خود به قدر کفایت متنبه شده ای.می بینی که چه روی داده است.آدمی همیشه به خود می گوید ، وقت باقی است ، درس را یاد می گیریم اما می بینی که چه پیشامدهایی ممکن است روی دهد . افسوس؛بدبختی ما این است که همیشه آموختن را به روز دیگر وا می گذاریم.اکنون این مردم که به زور بر ما چیره گشته اند ، حق دارند که ما را ملامت کنند و بگویند:«شما چگونه ادعا دارید که قومی آزاد و مستقل هستید و حال آن که زبان خود را نمی توانید بنویسید و بخوانید؟»
با این همه ، فرزند ، تنها تو در این کار مقصر نیستی.همه ی ما سزاور ملامتیم.پداران و مادران نیز در تربیت و تعلیم شما چنان که باید اهتمام نورزیده اند و خوش تر آن دانسته اند که شما را دنبال کاری بفرستند تا پولی بیش تر به دست آورند.من خود نیز مگر در خور ملامت نیستم؟آیا به جای آن که شما را به کار درس وادارم ، بارها شما را سرگرم آبیاری باغ خویش نکرده ام؟ و آیا وقتی هوس شکار و تماشا به سرم می افتاد ، شما را رخصت نمی دادم تا در پی کار خویش بروید؟
آن گاه معلم از هر دری سخن گفت و سرانجام،سخن را به زبان مادری کشانید و گفت :«زبان ما در شمار شیرین ترین و رساترین زبان های عالم است و ما باید این زبان را در بین خویش هم چنان حفظ کنیم و هرگز آن را از خاطر نبریم؛زیرا وقتی قومی به اسارت دشمن درآید و مغلوب و مقهور بیگانه گردد ، تا وقتی که زبان خویش را هم چنان حفظ می کند ، همچون کسی است که کلید زندان خویش را در دست داشته باشد.» آن گاه کتابی برداشت و به خواندن درسی از دستور پرداخت .تعجب کردم که با چه آسانی آن روز درس را فهمیدم.هرچه می گفت به نظرم بسیار آسان می نمود.گمان دارم که پیش از آن هرگز بدان حد با علاقه درس دستور گوش نداده بودم و او نیز هرگز پیش از آن ، با چنان دقت و حوصله ای درس نگفته بود.گفتی که این مرد نازنین می خواست پیش از آن که ما را وداع کند و درس را به پایان برد ، تمام دانش و معرفت خویش را به ما بیاموزد و همه ی معلومات خود را در مغز ما فرو کند.
چون درس به پایان آمد ، نوبت تحریر و نوشتن رسید.معلم برای ما سرمشق هایی تازه انتخاب کرده بود که بر بالای آن ها عبارت «میهن ، سرزمین نیاکان ، زبان مادری»به چشم می خورد.این سرمشق ها که به گوشه ی میزهای تحریر ما آویزان بود ، چنان می نمود که گویی در چهار گوشه ی کلاس ، درفش و بیرق ملی ما را به اهتزاز درآورده باشند.نمی توان مجسم کرد که چطور همه ی شاگردان در کار خط و مشق خویش سعی می کردند و تا چه حد در سکوت و خموشی فرو رفته بودند.در آن سکوت و خموشی جز صدای قلم که بر کاغذ کشیده می شد ، صدایی به گوش نمی آمد.بر بام مدرسه کبوتران آهسته می خواندند و من در حالی که گوش به ترنم آن ها می دادم ، پیش خود اندیشه می کردم که آیا این ها را مجبور خواهند کرد که سرود خود را نیز به زبان بیگانه بخوانند؟
گاه گاه که نظر از روی صفحه ی مشق خود برمی گرفتم، معلم را می دیدم که بی حرکت بر جای خویش ایستاده است و با نگاه های خیره و ثابت ، پیرامون خود را می نگرد؛تو گفتی می خواست تصویر تمام اشیای مدرسه را که در واقع خانه و مسکن او نیز بود ، در دل خویش نگاه دارد.فکرش را بکنید!چهل سال تمام بود ، که وی در این حیاط زندگی کرده بود و در این مدرسه درس داده بود.تنها تفاوتی که در این مدت در اوضاع پدید آمده بود ، این بود که میزها و نیمکت ها بر اثر مرور زمان فرسوده و بی رنگ گشته بود و نهالی چند که که وی در هنگام ورود خویش در باغ کاشته بود ، اکنون درختانی تناور شده بودند.چه اندوه جان کاه و مصیبت سختی بود که اکنون این مرد می بایست تمام این اشیای عزیز را ترک کند و تنها حیاط مدرسه بلکه خاک وطن را نیز وداع ابدی گوید.
با این همه ، قوت قلب و خونسردی وی چندان بود که آخرین ساعت درس را به پایان آورد .پس از تحریر مشق ، درس تاریخ خواندیم.آن گاه کودکان با صدای بلند به تکرار درس خویش پرداختند.در آخر اتاق ، یکی از مردان معمّر دهکده که کتاب را بر روی زانو گشوده بود و از پس عینک ستبر خود در آن می نگریست ، با کودکان هم آواز گشته بود و با آن ها درس را با صدای بلند تکرار می کرد.صدای وی چنان با شوق و هیجان آمیخته بود که از شنیدن آن بر ما حالتی غریب دست می داد و هوس می کردیم که در عین خنده گریه سر کنیم.دریغا!خاطره ی این آخرین روز درس همواره در دل من باقی خواهد ماند.
در این اثنا وقت به آخر آمد و ظهر فرا رسید و در همین لحظه ، صدای شیپور سربازان بیگانه نیز که از مشق و تمرین باز می گشتند ، در کوچه طنین افکند.معلم با رنگ پریده از جای خویش برخاست .تا آن روز هرگز وی در نظرم چنان پر مهابت و با عظمت جلوه نکرده بود.گفت:
«دوستان ، فرزندان ، من...من...»
اما بغض و اندوه ، صدا را در گلویش شکست.نتوانست سخن خود را تمام کند.سپس روی برگردانید و پاره ای گچ برگرفت و با دستی که از هیجان و درد می لرزید ، بر تخته سیاه این کلمات را با خطی واضح نوشت:« زنده باد میهن! »
آن گاه همان جا ایستاد؛سر را به دیوار تکیه داد و بدون آنکه دیگر سخنی بگوید ، با دست به ما اشاره کرد که «تمام شد.بروید،خدا نگهدارتان باد!»
آفونس دوده - قصه های دوشنبه
یاشاسین آنا دیلیم
یاشاسین تورکی دیلیم
یاشاسین آنایوردوم
یاشاسین آذربایجانیم
(زنده باد زبان مادریم
زنده باد زبان ترکی ام
زنده باد وطنم
زنده باد آذربایجان)
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
آخرین اخبار از بازداشتهای روز جهانی زبان مادری اورمیه
کمیته دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان - آسمک:
به گفته منابع موثق تعداد دستگیرشدگان روز جهانی زبان مادری (دوم اسفند) در ارومیه بسیار بیشتر از آمار منتشر شده است. این منابع در تماس با کمیته دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان٬ از نگهداری حدود ۳۰ فعال آذربایجانی در بازداشتگاههای اطلاعات واقع در مناطق ۹ پله (دوققوز پله) و شهرچای ارومیه خبر داده اند.
رضا داغستانی دانشجوی دانشگاه پیام نور نقده٬ مدرس زبان ترکی٬ وبلاگ نویس و روزنامه نگار آذربایجانی که حوالی ظهر دوم اسفند ۱۳۸۶ در پی یورش مأمورین وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران به منزل او در اورمیه دستگیر شده بود٬ در بازداشتگاه اطلاعات در نزدیکی رودخانه شهر چای اورمیه نگهداری می شود.
سه‌شنبه ۷ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۶ فوريه ۲۰۰٨
علیرضا جوانبخت
سخنگوی کمیته دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان-آسمک
quluncu@gmail.com
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
نشست تشکل آرمان دانشگاه آزاد تبریز با موضوع زبان مادری بالاخره مجوز گرفت
اویرنجی نیوز: با توجه به خبری که در وبلاگ آرمان منتشر شده است، بالاخره دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز موفق به اخذ مجوز جهت برگزاری مراسم گرفته اند.
گفته می شود به درخواست این تشکل که در 18 بهمن تحویل هیات نظارت قرار گرفته بود، بالاخره پس از 18 روز و پس از سپری شدن دوم اسفند جواب مثبت داده شده است. هنوز تاریخ دقیق مراسمی که قرار است برگزار شود اعلام نگردیده است.
بنظر می رسد فعالان دانشجوئی جهت مقابله با سیاست سانسور و مخالفت با اجرای برنامه ها در زمانهای رسمی که توسط حکومت اعمال می گردد به سیاست برگزاری مراسم ها در روزهائی دیگر روی آورده اند تا تنور مطالبات ملی در دانشگاههای کشور همواره داغ باشد.
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
مراسم بزرگداشت روز زبان مادری در دانشگاه صنعتی سهند تبریز
امروز 5 اسفند ماه مراسم گرامیداشت روز زبان مادری در دانشگاه صنعتی سهند تبریز برگزار شد.در این مراسم که به صورت اعتراضی بود ، دانشجویان با تجمع در مقابل ساختمانهای آموزشی این دانشگاه و با در دست داشتن پلاکاردهایی روز جهانی زبان مادری را گرامی داشته وحقوق حقه ملت تورک آذربایجان را مبنی بر حق برخورداری از آموزش به زبان مادری واجرایی شدن اصول 15 و 19 قانون اساسی را خواستار شدند.
تجمع دانشجویان از ساعت 13 با هدیه دادن گل و نمایش پلاکاردها آغاز شد که در آن شعارهای:
آنا دیلینده مدرسه ،اولمالیدیر هر کسه
زنده باد زبان مادری ،یاشاسین آنا دیلیم
آموزش به زبان مادری ،حق اولیه هر انسان
آذربایجان اویاقدی ،اوز دیلینه دایاقدی
برخورداری از حقوق ملی و فرهنگی یکسان ،شرط اولیه اتحاد ملی
اجرای اصول 15 و 19 قانون اساسی
...
به چشم می خورد و با سکوت اعتراض آمیزی همراه شد.
در ابتدای این مراسم حراست دانشگاه و امورفرهنگی شروع به فیلمبرداری از مراسم نمود که با اعتراض شدید دانشجویان ،این کار متوقف شد. دانشجویان تورک این دانشگاه با شور خاصی در این مراسم شرکت نموده بودند .
مراسم دانشجویان با سخنرانی تنی چند از دانشجویان و قرائت پیام دبیر کل یونسکو در مورد 21 فوریه، روز جهانی زبان مادری در ساعت 13.30 به اتمام رسید.
عکس هایی از این مراسم:
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00020.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/Picture102.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/20080224227.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00019.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00011.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00025.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00014.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00064.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00016.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00066.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00070.jpg
ادامه عکس ها:
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/Picture100.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/Picture099.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/Picture088.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/Picture059.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/Picture010.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00111.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00072.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00071.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00068.jpg
http://img.villagephotos.com/p/2007-12/1289975/DSC00090.jpg
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
بازداشت ۱۵ نفر به خاطر پخش اعلاميه های دعوت به تظاهرات روز جهانی زبان مادری
بنا به گزارشهای رسيده در پی پخش گسترده اعلاميه های دعوت به شرکت در تظاهرات روز جهانی زبان مادری در آذربايجان، روز پنجشنبه در شهرهای اروميه، نقده و زنجان دست کم پانزده نفر بازداشت شده اند .بنا بر اين گزارش رضا داغستانی دانشجو و روزنامه نگار آذربايجانی روز پنجشنبه در پی يورش مامورين امنيتی وزارت اطلاعات به منزلش در اروميه دستگير شده است.
اين گزارش می افزايد دست کم چهار نفر در اروميه به دليل پخش اعلاميه های دعوت به شرکت در تظاهرات توسط نيروهای امنيتی دستگير شده اند.
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
آخرین اخبار از بازداشت شدگان روزجهانی زبان مادری در ارومیه
ساوالان سسی : بدنبال انتشارخبرهاي مبنی بر اینکه گروه هايي در نظر دارند در روز دوم اسفند ماه به مناسبت روز جهاني زبان مادري، در شهرهاي مختلف آذربايجان از جمله اورمیه تجمعات اعتراض آميز برگزار کنند. ماموران وزارت اطلاعات و نيروي انتظامي از همان زمان اقدام به بازداشت تعدادي از فعالين کردند.بنا به اخبار رسیده از شهر ارومیه سعید نصیری (۱۷ ساله)، و شهرام قلیزاده دو نفر دیگر از فعالینی هستند که در تاریخ سی ام بهمن به دلیل پخش اعلامیه های دعوت به شرکت در تظاهرات توسط نیروهای امنیتی دستگیر شده اند.
پیش از این خبر بازداشت روزنامه نگار٬رضا داغستانی٬ آشیق عسگر ساعد و مهدی نوری در این شهر منتشر شده بود.
اسامی چند نفر دیگر از دستگیر شدگان، هنوز مشخص نشده است.
از وضعیت و محل نگهداری بازداشت شدگان تاکنون اطلاع خاصی در دست نیست و مقامات قضایی و امنیتی از ارائه هرگونه اطلاعاتی به خانواده آنها خودداری می کند.
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
طومار ارسالی به دبیرکل یونسکو در سالروز روز جهانی زبان مادری
به یونسکو:
قابل توجه دبیرکل یونسکو - جناب آقای کویچیرو ماتسورااحتراما به اطلاع میرساند که از طرف حکومت جمهوری اسلامی ایران اقدامات سیستماتیکی برای توقیف زبان تورکی آذربایجانی و تحمیل زبان فارسی در جریان میباشد .
در اغلب جوامع، زبانهای نوشتاری و گفتاری رایج در آن کشورها از ارزش یکسانی برخوردار میباشند و در چنین جوامعی، روز جهانی زبان مادری (21 فوریه) روز بزرگداشت (زبانهای رایج در این کشورها) و شادی به حساب میآید ولی در ایران با 35 ملیون تورک آذربایجانی چنین وضعیتی وجود ندارد.
از سال 1925، حکومتهای ایران استفاده از زبان تورکی آذربایجانی را در سیستم آموزشی ایران یعنی جایی که ملیونها کودکی که والدین آذربایجانی دارند ممنوع کرده و حتی یک مدرسه وجود ندارد تا این کودکان زبان مادری خود را فرا گیرند. از طرف دیگر زبان فارسی بعنوان تنها زبان مورد حمایت حکومت ایران با زور و اجبار به آنها تحمیل میشود.
در حال حاظر علاوه بر استانهای آذربایجان، در سایر مناطق ایران شامل استانهای زنجان، همدان، مرکزی، شمال خراسان و شهرهای اراک و ساوه زبان غالب و اکثر مردم تورکی آذربایجانی میباشد. همچنین تورکهای قشقایی در استان فارس واقع در مرکز ایران به این زبان تکلم میکنند. تمامی این مردمان تحت حکومت ایران از گذراندن حتی یک واحد درسی در مدارس از دوره ابتدایی تا دبیرستان محرومند.
هرساله در جهت بزرگداشت روز جهانی زبان مادری، مردم تورک آذربایجان سعی در برگزاری جشن را داشته ولی همواره با بی مهری و انکار حقوق خود از طرف حکومت مواجه میشوند. رژیم جمهوری اسلامی ایران فعالین فرهنگی و زبانی آذربایجان را بازداشت و روانه زندان کرده و با کسانی که سعی در احقاق حقوق اولیه و اساسی و انسانی ما دارند برخورد میکند. روزنامه نگاران و نویسندگان به زبان تورکی آذربایجانی توسط پلیس مخفی، مامورین وزارت اطلاعات رژیم ایران، مورد شکنجه و آزار قرار میگیرند. آنها همواره تحت آزار و اذیت این مامورین قرار داشته و برچسبهایی چون "پان ترک" یا "جدایی طلب" به آنها چسبانده میشود.
فرهنگ، محصول تلاش یک ملت در طول تاریخ و زبان، بخش جدایی ناپذیر هر فرهنگی میباشد. بنابراین، فرهنگ هر ملتی حامل تمام ارزشهایی است که آن ملت جهت درک پیشینیان خود و به دست آوردن جایگاه جهانی خود به آن نیازمند میباشد. با ایجاد محدودیت و مشکل تراشی برای افراد یک ملت که در صدد فراگیری زبان مادری خود میباشند، نه تنها یک زبان در معرض نابودی قرار میگیرد بلکه همراه با آن فرهنگ، تاریخ، میراث و اقتصاد آن ملت نیز از بین میرود.
ما خواهان توجه جدی شما به این امر خطیر میباشیم که در ایران فرهنگ و زبان بیش از 30 میلیون آذربایجانی در معرض خطر میباشد. از طرف آذربایجانیهای ایران، ما خواهان موضع گیری شما در جهت حمایت از حق فرگیری زبان مادری خود میباشیم.
با احترم
http://www.petitiononline.com/anadil/
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
شعر ترکمنی (( انه دیل )) از سروده های آقای منصور طبری
شنبه ۴ اسفند ۱٣٨۶ - ۲٣ فوريه ۲۰۰٨
روز 21 فوریه (2 اسفند) روز جهانی زبان مادری را گرامی می داریم
شعر ترکمنی (( انه دیل )) از سروده های آقای منصور طبری
جهت دانلود و شنیدن فایل صوتی این شعر با صدای آقای طبری اینجا را کلیک کنید
قولاق قویونگ قارداشلار اویلانینگ بو سؤزلره
تورکمن دیلی قالیپ دوور یاش دولسون بو گؤزلره
تأزه تأزه سؤزلری آیری دیلدن قوشدیلار
تورکمن دیلین کیچلدیب اوز دیلیندن گچدیلر
جهت خواندن بقیه شعر اینجا را کلیک کنید
http://www.turkmenstudents.com/
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
بار دیگر زنجان - زنگان اوشاغی
شنبه ۴ اسفند ۱٣٨۶ - ۲٣ فوريه ۲۰۰٨
2 اسفند روز جهانی زبان مادری هم آمد و سپری شد. روزی که آذربایجان به همت جوانانش بار دیگر قدرت و غیرت خود را به جهانیان و مخصوصا به شونیست های تا بن دندان مسلّح فارس و « مانقورد » های بومی اش نشان داد.
در خبر ها از اختناق به غایت گسترده در شهر های مختلف آذربایجان خواندیم و بخشی را خود به چشم دیدیم. دیدیم که چگونه رژیم اسلامی ( ؟) نیروهای مزدور خود را در میادین مرکزی شهر های آذربایجان رها کرده تا مبادا صدای حق طلبی و هویت خواهی جوانانش شنیده شود. من به چشم خود در زادگاهم زنجان دیدم که چگونه مرکز شهر ( سبزه میدان، میدان انقلاب، چهار راه سعدی و سعدی وسط ) جولانگاه نیروهای نظامی و انتظامی و اطلاعات و بسیجی های خود فروخته بود. دیدم که این بار نه تنها نیرو های مرد که اتوبوسی از زنان را نیز آورده بودند و این حکایت از ترسی شدید از زنان و دختران شهر مان را میداد. و اینبار حتی انتشارات پینار و مدیر آن خانم ش – ج نیز از دست این هویت ستیزان در امان نمانده بود. دیدم که چگونه پارچه نوشته هایی با عنوان « اجرای طرح ارتقاء امنیت اجتماعی » در سبزه میدان نصف کرده و چگونه دوربینهای گسترده ای در میادین اصلی شهر از جمله در میدان انقلاب و در جوار بانک صادرات نصب کرده بودند تا دیگر اینبار کاملا اوضاع را به دست بگیرند و صدای جوانانمان را در نطفه خفه کنند. همان سان که کردند ! همان سان که با باتوم به جان جوانان شهر افتاده و قبل از آغار مراسم به ضرب و شتم پرداختند . همان سان که چند روز پیش از آن « شهرام الله مرادی » را گرفته و چندین ماه پیشتر هم ( ودر واقع از 2 اسفند سال گذشته ) سعید و جلیل و بهروز را گرفته بودند و نیز بعد علیرضا و لیلا حیدری را هم گرفتند. نمی دانم امسال آیا به جز شهرام کسی از زنجان بازداشت شده یا نه ؟( الله اعلم ) در هر صورت این نشان دهنده ی قدرتمند شدن حرکت ملی آذربایجان و ترسیدن و لرزیده بر اندام پایتخت نشینان و ایادی بومی اش افتادن است! میدانیم که در شهرهای مختلف آذربایجان و از جمله در زنجان اعلامیه های مختلف و زیادی درباره روز جهانی زبان مادری پخش شده بود. همین که جوانان می آیند و در کمال تعجب مرکز شهر را به مثابه پادگان نظامی می بینند و از عمق خفقان آگاه میشوند خود گامی به سوی پیروزی است. من باور دارم دیگر تاب و توان نیروهای اطلاعاتی و امنیتی به سر آمده و از اینکه تمامی سال 24 ساعته باید مراقبت جوانان و هویت طلبان باشند خسته شده اند. چند هفته پیش من خود شاهد بودم در مراسم شب تاسوعا که دسته عزاداری حسینیه اعظم زنجان برپا بود چقدر نیروهای لباس شخصی اطلاعاتی ( آن عده را که می شناسم ) در شهر پرسه می زدند و جوانان را زیر نظر داشتند، با اینکه هیچ برنامه از طرف هویت طلبان تدارک دیده نشده بود. غرض از این گفته اینکه خوشبختانه این حرکت ، مقطعی و موقتی نیست که با نمایش قدرت نیروی نظامی و انتظامی سست و نابود شود. این حرکت و فرایندی مستمر است تا آزادی! و انشا الله این حرکت میرود تا نه تنها حقوق زبانی ( و اقتصادی و اجتماعی و... ) ملت آذربایجان را استیفاء نماید بل حقوق دیگر ملتهای تحت ستم ایران و نیز حتی حقوق - اندک معوق مانده ی - پان فارسیستها و حقوق سکولار ها و دیگر گروهی ها را نیز تامین نماید و آزادی و برابری و عدل و دمکراسی و حقوق بشر را هدیه ی ایران کند. هر چند این بار نیز چون همیشه ی تاریخ آذربایجان جانباز هزینه ی آن را خواهد پرداخت. اما عیبی ندارد و از آذربایجان جز این انتظاری نیست. به قول استاد شهریار:
در مکتب عشق وطن جان باختن آموخته یا رب که بودست از ازل استاد آذربایجان
دست در دست هم به امید آن روز . مقاومت پر صلابت تر از همیشه ادامه دارد!
لازم به یاد آوری است که اولا این نوشته در بر دارنده بخشی – و فقط بخشی – از مشاهدات من از روز جهانی زبان مادری در زنجان است، آن هم محدود به مرکز شهر و در ساعتی محدود. و دوما بر تابنده ی نظر شخصی من است . سوما امیدوارم دیگر دوستان هم چه از زنجان و چه از دیگر شهر ها مشاهدات خود را مکتوب نمایند.
www.oyrenci.com
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
سانسور کامل اخبار مربوط به مراسم زبان مادری از سوی بخش فارسی رادیو بی بی سی
از روز جهانی زبان در افغانستان در حالی تجلیل شده است، که این کشور در روز های اخیر با موجی از تنش های مختلف در زمینه استفاده از زبان مادری رو به رو بوده است.
سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد ( یونسکو) سال روان را سال زبان های مادری نام گذاری کرده است.
بسیاری از آشنایان به مسایل زبانی در افغانستان به این عقیده اند که عمدتاً تنش های موجود در عرصه مسایل زبانی برخاسته از نیات سیاسی است و نمی تواند به معضل جدی در میان افغان ها تبدیل شود.
در حال حاضر در افغانستان زبان های پشتو و دری به عنوان زبان های رسمی این کشور در قانون اساسی در نظر گرفته شده است؛ ولی در کنار آن به رشد زبان های دیگر در مناطقی که به آن زبان ها سخن گفته می شود نیز تاکید شده است.
این نهمین سال است که سازمان ملل متحد از روزی به نام روز جهانی زبان در سراسر جهان تجلیل می کند. امسال این روز به نام "سال زبان مادری" از سوی سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی سازمان ملل متحد، یونسکو، نام گذاری شده است.
در مراسم رسمی که به این مناسبت در شهر کابل روز پنجشنبه (۲۱ فبروری) برگزار شد، حنیف اتمر، وزیر معارف افغانستان، سخن گفتن به زبان مادری را حق تمام شهروندان افغان خواند و گفت دولت وظیفه دارد این حق را برای همه اتباع افغانستان تامین کند.
قربانی
آقای اتمر گفت: "آنچه که من حیث حق به ملت بزرگ افغان داده شده، و به فرزندانش داده است، به هیچ وجه نباید قربانی تفکر سیاسی و ملاحظات سیاسی شود."
در همین حال آقای اتمر از آغاز برنامه های جدید وزارت معارف افغانستان در عرصه آموزش به زبان های مادری در سراسر افغانستان خبر داد.
وزیر معارف افغانستان افزود: "به آن هموطنان ما که به زبان های ازبکی، بلوچی، پشه ای، نورستانی و پامیری صحبت می کنند این خبر خوش را بدهم که ما ترتیبات کامل را به خاطر تدریس این زبان های شیرین ملی خود در نظام معارف (آموزش و پرورش) روی دست گرفته ایم."
تنوع زبانی
در پیامی که از سوی رییس سازمان یونسکو به مناسبت روز جهانی زبان انتشار یافته و در مراسم تجلیل از روز جهانی زبان در کابل، ترجمه آن خوانده شد، بر تکثر زبانی، به عنوان پدیده با اهمیت در رسیدن به همگرایی در میان جوامع، تاکید شده است.
در این پیام آمده است: "به مناسبت نهمین سالگرد روز جهانی زبان مادری من بر اهمیت تنوع زبانی و چند زبانی تاکید می کنم، تا در فراگیری آموزش و پرورش، در دستگاههای قضایی و اداری، در آزادی فرهنگی و رسانه ها و فضای مجازی اینترنت و معاملات به رسمیت شناخته شود."
تنش
افغانستان در حالی از روز جهانی زبان و، به ویژه سال زبان مادری، تجلیل می کند که این کشور در روز های اخیر با موجی از تنش های تب آلود در عرصه زبان رو به رو است.
این تنشها در پی مجازات سه روز نامه نگار تلویزیون ملی افغانستان، به دلیل استفاده از واژگان فارسی دری، از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ این کشور به وجود آمد.
سهل انگاری
اسدلله ولوالجی، از نویسندگان ترک زبان افغان، عدم تحرک جامعه زبانی افغانستان و سهل انگاری دولت ها را در عدم رشد زبان های رسمی و محلی افغانستان مهم ارزیابی کرد.
آقای ولوالجی گفت: "زبان دری زبانی است که به زور بر مردم منطقه تحمیل نشده است. اقوام مختلف در آسیای میانه، افغانستان، هند، ایران و ترکیه این زبان را به طور طبیعی پذیرفته اند."
او افزود: "ملت افغانستان نه خود حرکتی به طرف پیشرفت زبان خود کرده و نه دولتهایی که در این کشور ایجاد شده به خاطر رشد این زبان(فارسی دری) قدمی برداشته اند."
بسیاری از آشنایان به مسائل زبانی در افغانستان با توجه به نابسامانی های زبانی در این کشور معتقدند که در کنار رشد زبان های محلی افغانستان دولت این کشور باید برنامه هایی را در عرصه فرهنگ سازی و غنای زبان های موجود در این کشور آغاز کند.
در حال حاضر زبان های افغانستان به دلیل عدم رابطه با دیگر زبان های دنیا، که عمدتاً از راه ترجمه متون صورت می گیرد، به کمداشت های فراوانی در عرصه واژگان و اصطلاحات علمی، فلسفی، اقتصادی و فرهنگی رو به رو است.
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
مراسم روز جهانی زبان مادری در بنگلادش با اجرای برنامه هایی برگزار شد
در زبان اسکیموها، مسافت به ”فرسنگ“ یا ”کیلومتر“ محاسبه نمی‌شود بلکه با واحد ”خواب“ سنجیده میشود. بله تعجب نکنید. اسکیموها می‌پرسند: «چند بار باید خوابید و بیدار شد تا به مقصد رسید؟» . در زبانهای دیگر نیز می‌توان مشابه این مثال را یافت. مثلاً عبارت ”خسته نباشید“ در زبان فارسی که ترجمه‌ی آن به زبانهای دیگر به شنونده امر میکند که نباید خسته باشد! یا اصطلاح ”دستت درد نکند“ . چرا باید دست کسی که آدرسی را توضیح داده است، درد گرفته باشد؟ در واقع برای درک مفهوم درست عباراتی از این دست که در زبانها و لهجه‌های مختلف به وفور یافت میشوند و گاهی برگرداندنشان به زبان دیگر، معنایی کاملاً متفاوت به خود میگیرد، باید پیشینه‌ی آن زبان و فرهنگ مردمان آنرا شناخت.
زبان، بازتاب‌دهنده‌ی فرهنگ مردمی است که به آن زبان سخن می‌گویند، نماینده‌ی هویت آنهاست و دنیای آنها را تشریح میکند. زبان پدیده‌ای است که همچون موجودی جاندار با مردمان خود زندگی میکند، آنها را در بازگو کردن دنیای‌شان یاری می‌دهد، در کنارشان می‌بالد و تغییر و تحول پیدا میکند و حتی گاهی می‌میرد. مرگ هر زبان به معنای مرگ گوشه‌ای از فرهنگ بشری است.
دیوید هیکس (Davyth Hicks) سردبیر یک سرویس خبری فعال در زمینه‌ی زبانهای کوچک اروپایی معتقد است: «تنوع زبانی، قسمتی از تنوع زیستی است. وقتی حیوانات و جانوران از بین می‌روند، به ضرر سیاره‌ی ماست اما به‌نظر من اگر زمانی زبانهای دیگر از بین بروند و تنها انگلیسی و فرانسه یا چینی باقی بمانند، جهان ما فقیرتر شده است» .
سر بریدن یا با شمشیر یا با پنبه
برای حفظ این تنوع زبانی و تنوع فرهنگی، سازمان ملل متحد، سال ۲۰۰۸ را ”سال جهانی زبانها“ نامیده است. سال زبانها، همزمان با ”روز جهانی زبان مادری“ (۲۱ فوریه) آغاز میشود. این مراسم به‌صورت رسمی در مقر یونسکو در شهر پاریس و با سمیناری آغاز میشود که در آن شرکت‌کنندگان از سراسر دنیا، برنامه‌های منطقه‌ای و ملی خود را برای حفظ تنوع زبانی اعلام میکنند.
یک نکته بر همگان روشن است و آن اینکه تنوع زبانی در حال پسرفت است. به گونه‌ای که در حال حاضر از حدود ۷ هزار زبان زنده‌ی دنیا، نیمی از آنها در معرض انقراض قرار دارند که برخی برخوردهای سیاسی با اقلیت‌ها، یکی از عوامل مهم این تهدید است.
Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: زمانی که دولت استرالیا، اهالی قبیله‌ی Aborigines را وادار میکند که زبان خود را کنار بگذارند و اگر یک بومی در حال صحبت به زبان مادری دستگیر شود، با او برخورد شده یا حتی به مرگ محکوم میشود؛ یا زمانی‌که دولت وقت پاکستان در سال ۱۹۵۲ تصمیم میگیرد زبان اردو را که تنها ۳ ٪ مردم این کشور به آن صحبت میکنند، زبان رسمی اعلام کند، نمی‌توان انتظار شکوفایی تنوع زبانها را داشت.
گرچه امروز برخورد دولتها با زبانهای اقلیت ملایم‌تر شده است اما این اقلیت‌ستیزی خود را با شکل دیگری نشان می‌دهد. به‌عنوان مثال زبان کردی هنوز در مدارس ترکیه تدریس نمی‌شود. در کشور چین دست‌کم هفت زبان رسمی با بیش از ۱۳۰ لهجه وجود دارد که از این میان، از دهه‌ی ۱۹۵۰ ، تنها دو زبان (Mandarin و Putonghua) به‌عنوان زبانهای رسمی شناخته میشوند. دو زبانی که تنها نیمی از ۳ /۱ میلیارد جمعیت چین به آنها صحبت میکنند.
نکته‌ی جالب اینکه Putonghua در شهرها برای یافتن شغل مناسب یک مزیت به شمار میرود که خود انگیزه‌ای است تا والدین، کودکان را به سمت یادگیری آن هدایت کنند.
بسیاری از زبانها نیز در معرض انقراض قرار دارند، پیش از اینکه حتی یک بار بر روی کاغذ آمده باشند. تنها در قاره‌ی آفریقا بیش از ۲ هزار زبان مختلف وجود دارد. اما در بسیاری از کشورهای این قاره زبانهای انگلیسی، فرانسه یا پرتغالی، زبان رسمی هستند.
پیوند زبان با توسعه‌ی عدالت اجتماعی
به عقیده‌ی برخی کارشناسان، زبان، حکومت و دموکراسی در پیوندی تنگاتنگ با هم قرار دارند. به این معنی که اگر در یک کشور خاص، گروهی از مردم به زبانی صحبت میکنند که آنرا سال‌ها پیش، استعمارگران برایشان به میراث گذاشته‌اند، این گروه، از جامعه‌ی خود جدا افتاده‌‌اند.
مثالی ساده موضوع را روشن میکند. در کشور هندوستان با وجود اینکه زبان هندی –به همراه انگلیسی – زبان رسمی است اما تنها ۴۰ درصد از مردم به آن صحبت میکنند. در این کشور ۶۰۰ قوم مختلف در کوهستان‌ها، به زبانهایی صحبت میکنند که اصلاً در مدارس آموزش داده نمی‌شوند. در هندوستان از حدود ۴۰۰ زبان مختلف، تنها ۶۰ زبان در مدارس تدریس میشوند.
البته اقدامات مثبتی نیز در زمینه‌ی ارتباط فرهنگ، زبان و هویت صورت گرفته است. امروزه متن‌ها از زبانهایی نوشته میشوند که پیشتر تنها صحبت می‌شدند. این دقیقاً همان هدفی است که کارشناسان در قالب ”سال جهانی زبانها“ بر آن تأکید میکنند.
دویچه‌وله
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
بزرگداشت زبان مادری؛ زبان همچون پاره ای از هويت...
شنبه ۴ اسفند ۱٣٨۶ - ۲٣ فوريه ۲۰۰٨
الهه روانشاد
روز ۲۱ فوريه روز بزرگداشت زبان مادری است و امسال اين روز در سال بزرگداشت زبان های گوناگون جهان گرامی داشته می شود.
نهاد جهانی آموزشی، علمی فرهنگی سازمان ملل متحد، يونسکو، از وجود ۶ هزار و ۸۰۹ زبان در جهان خبر می دهد که در ميان آنها، يک صد و ۱۱۴ زبان ايما و اشاره نيز وجود دارد.
اما همه اين زبان ها به يک اندازه مورد استفاده قرار نمی گيرند. ۳۰۰ زبان در اين ميان در ميان جمعيتی اندک رواج دارد و تنها حدود يک ميليون نفر با اين زبان ها سخن می گويند.
زبان چينی ماندارين، اما، گوی سبقت را از ديگر زبان ها ربوده است و پس از آن زبان های هندی، اسپانيايی و انگليسی به ترتيب در رده های بعدی از نظر ميزان استفاده و رواج در کشورها و جوامع گوناگون قرار دارند.
به باور يونسکو، زبان ها، قلب های تپنده زندگی اقتصادی و فرهنگی جوامع هستند.
يونسکو گونه گون بودن زبان ها و فرهنگ ها را بسان تنوع زيست موجودات بر روی کره خاکی يک نياز حقيقی قلمداد کرده، هشدار می دهد که نيمی از زبان های جهان يا در حال از دست دادن غنای خود هستند و يا در روندی تدريجی رو به زوال می روند.
براساس گزارش يونسکو، هر دو هفته، گقتار به يکی از اين بيش از شش هزار زبان جهان متوقف می شود.
اختصاص روزی به بزرگداشت زبان مادری از سال ۱۹۹۹ آغاز شد و امسال روز جهانی زبان مادری در حالی گرامی داشته می شود که مجمع عمومی سازمان ملل متحد، امسال را سال جهانی زبان ها ناميده و مسئوليت اجرايی آن برعهده يونسکو نهاده شده است.
يونسکو زبان های جهان را عرضه کننده سرمايه های بی بديل و ايده های خلاق انسان ها می نامد؛ ايده هايی که در گذر تاريخ، با بهره ورشدن از ميراث های فرهنگی و آداب و آيين های محلی بارور شده اند و از طريق زبان های گوناگون بيان می شوند.
کارشناسان نيز بر اهمييت بسزای زبان مادری و ضرورت حفظ اين گوناگونی تاکيد می کنند.
الهام عدنانی پور، جامعه شناس ايرانی که از کودکی مقيم سوئد است، می گويد که زبان مادری در حقيقت هويت و قدرت است.
خانم عدنانی پور به راديو فردا می گويد:« اهميت زبان مادری برای انسان ها وقتی مشخص می شود که يا در کشور خودشان در اقليت زندگی می کنند و يا اينکه ه عنوان مهاجر در کشوری ديگر زندگی می کنند.»
وی می افزايد:« زبان مادری يک فرد معمولا فقط در حد يک زبان نيست، اين زبان، جزيی از فرهنگ فرد است.»
الهام عدنانی پور می گويد:« زبان از فرهنگ جدا نيست. زبان من را به گذشته خودم وصل می کند و وقتی من اين زبان را فرزندانم ياد می دهم، فرزندانم می توانند به گذشته من راه پيدا کنند. اگر آنها اين زبان را ندانند، فرهنگ و ريشه خود را نمی توانند درک کنند و به همين دليل بسيار مهم است که ما زبان مادری خود را بلد باشيم.»
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
گزارش رادیو فردا: جمهوری اسلامی و زبان های غير فارسی در ايران
شنبه ۴ اسفند ۱٣٨۶ - ۲٣ فوريه ۲۰۰٨
بهروز کارونی
سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد، يونسکو، در سال ۱۹۹۹ ميلادی، روز ۲۱ فوريه، دوم اسفند، را روز جهانی زبان مادری اعلام کرد.
يونسکو دراين ارتباط از ملل جهان خواست از طريق تفاهم، مدارا و گفت و گو به حفظ زبان هايی که از نسل های گذشته به ميراث برده اند، کمک کنند.
جمهوری اسلامی ايران در همان سال و در سی امين نشست يونسکو، به نامگذاری اين روز، رای مثبت داد. با اين همه، مقام ها و رسانه های دولتی جمهوری اسلامی در اين روز در باره وضعيت زبان ها ی مادری اقوام گوناگون ايرانی سخن نگفتند و سکوت اختيار کردند.
اصلی برای اجرا نشدن؟
در ايران که کشوری چند قومی و چند زبانی است، بر اساس اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ايران، زبان و خط رسمی و مشترک مردم ايران، فارسی اعلام شده است.
اين اصل قانون اساسی تصريح می کند:«اسناد و مکاتبات متون رسمی و کتب رسمی بايد با زبان و خط فارسی باشد، ولی استفاده از زبان های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدريس ادبيات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی، آزاد است.»
آيا اين اصل در ايران و برای اقوام و مردمی که زبان مادری آنها ترکی، کردی، عربی، بلوچی، ترکمنی و ... است، به اجرا در آمده است يا اجرا می شود؟ بسياری از فعالان فرهنگی اقوام گوناگون در ايران چنين اعتقادی ندارند.
عليرضا اردبيلی، مدير مسئول فصلنامه تريبون، چاپ استکهلم، و صاحب نظر در فرهنگ آذربايجان، به راديو فردا می گويد : اين موضوع از زير مجموعه يک مسئله فرهنگی و انسانی به زير مجموعه يک مسئله امنيتی رفته است.
هرچند زبان های غير فارسی در مدارس ايران تدريس نمی شود، اما در نقاط مختلف ايران نشرياتی به زبان غير فارسی منتشر می شود. در برخی از استان ها نيز راديو و تلويزيون جمهوری اسلامی، برنامه هايی به زبان مردم اين مناطق پخش می کند.
رضا حسين بر، سخنگوی جبهه مردم بلوچستان در لندن، در خصوص برخورد جمهوری اسلامی با مقوله زبان مادری اقوام ساکن درايران که به فارسی سخن نمی گويند، به راديو فردا می گويد :«جمهوری اسلامی می خواهد فرهنگ خاص خود را بر تمامی مردم ايران تحميل کند. ا ين فرهنگ، برخلاف آنچه که برخی می گويند، فرهنگ فارس نيست. فرهنگ خود جمهوری اسلامی است که از طريق زبانی که خودشان دوست دارند، می خواهند بر مردم تحميل کنند و در همين ارتباط، بين زبان های مختلف ايرانی تضاد ايجاد می کنند.»
طاهر شير محمدی، روزنامه نگار ترکمن در آلمان، در اين مورد با صاحب نظران ديگر هم عقيده است.
وی به راديو فردا می گويد :«حاکميت جمهوری اسلامی از بدو پيدايش به مسئله زبانی مليت ها و اقوام ساکن ايران به شکل تهديد نگريسته است. يعنی اين مسئله را به عنوان يک گنجينه معنوی و يک امتياز فرهنگی در کشور ايران ارزيابی نکرده است. اگر اين گونه بود، تاکنون اصل ۱۵ قانون اساسی اجرا شده بود.»
معيارهای دوگانه و اقدامات ناکافی؟
برخی از کارشناسان مسايل فرهنگی و قومی می گويند به نظر می رسد معيارهای دو گانه ای در ايران حاکم است.
هرچند زبان های غير فارسی در مدارس ايران تدريس نمی شود، اما در نقاط مختلف ايران نشرياتی به زبان غير فارسی منتشر می شود.
در برخی از استان ها نيز راديو و تلويزيون جمهوری اسلامی، برنامه هايی به زبان مردم اين مناطق پخش می کند.
هرچند، مدافعان حقوق اقليت های قومی اين اقدامات را کافی نمی دانند، اما رهبران جمهوری اسلامی کوشيده اند با کمرنگ نشان دادن انتقادها از بی توجهی به زبان های غير فارسی، بر مولفه های ديگری نظير دين، انقلاب اسلامی، امت واحده اسلامی، يکپارچگی و وحدت ملی و تماميت ارضی و استقلال کشور تاکيد کنند.
چنين رويکردی موجب شده است تا مدافعان حقوق اقليت های قومی، رويکرد و عملکرد جمهوری اسلامی در اين زمينه را مورد انتقاد قرار دهند و از اعمال محدوديت های گسترده در اين زمينه سخن بگويند.
مدافعان حقوق اقليت های قومی می گويند رهبران جمهوری اسلامی کوشيده اند با کمرنگ نشان دادن انتقادها از بی توجهی به زبان های غير فارسی، بر مولفه های ديگری نظير دين، انقلاب اسلامی، امت واحده اسلامی، يکپارچگی و وحدت ملی و تماميت ارضی و استقلال کشور تاکيد کنند.
اعتراض، پيامد اعمال محدوديت
اما تاثير اعمال اين گونه محدوديت ها چيست؟
رضا وشاهی، مسئول سازمان دفاع از حقوق بشر اقليت های قومی ايران، و صاحب نظر در فرهنگ عربی، به راديو فردا می گويد :وضعيت در خوزستان بسيار ناگوار است. يعنی هيچ روزنامه ای که خودجوش باشد و از طرف مردم منتشر شده باشد، وجود ندارد. البته پاره ای از مطبوعات هستند که منتشر می شوند، اما منعکس کننده نظ ر ات حکومت هستند.
پاره ای از صاحب نظران می گويند تدريس نشدن زبان های غيرفارسی در ايران، پيامدهايی زيان بار ب رای فرهنگ و زبان هايی از جمله ترکی، کردی، عربی، بلوچی و ترکمنی خواهد داشت.
سامان رسول پور، روزنامه نگار و فعال حقوق بشر در مهاباد، به راديو فردا می گويد :«تدريس به زبان فارسی و خواندن و نوشتن به زبان فارسی، اساسا هيچ عيبی ندارد و باعث غنی تر شدن فرهنگ مردم ايران می شود ، اما فشار بر اقليت های قومی برای اينکه نتوانند به زبان های خودشان صحبت کنند، منجر به اين می شود که از لحاظ فرهنگی، زبان و ادبيات اين اقوام حتی با خطر نابودی مواجه شود.»
عليرضا اردبيلی درعين هم نظر بودن با آقای رسول پو ر ، از زاويه ديگری به پيامدهای ناشی از محدوديت های زبانی نگاه می کند و می گويد: « حاشيه نشين شدن فرهنگی افراد و احساس بيگانگی افراد به لحاظ فرهنگی، خواه ناخواه به حاشيه نشين شدن بخش بزرگی ازجامعه در اقتصاد و توليد می انجامد که اين موضوع در فقر وحشتناک اقتصادی جامعه نشان می دهد که آن را در وضعيت کشورهايی مثل ايران مشاهده می کنيم.»
اعمال محدوديت ها بر اقوام ايرانی که به زبان های غيرفارسی سخن می گويند، بويژه در ساليان اخير، اعتراض هايی را به دنبال داشته است.
شماری از اين اعتراض ها در برخی از شهرهای استان های آذربايجان شرقی و غربی و اردبيل و نيز استان خوزستان با برخورد شديد امنيتی – قضايی جمهوری اسلامی مواجه شده است.
آقای وشاهی دراين مورد اوضاع در مناطق گوناگون ايران را بسيار بد توصيف می کند و می گويد:« هنوز اعدام ها به خاطر درگيری های حدود سه سال پيش در شهر اهواز ادامه دارد، در منطقه آذربايجان، آقای لسانی از فعالان حقوق زبانی و فرهنگی را به زندان ابهر منتقل کرده اند، درکردستان برای هيوا بوتيمار و عدنان حسن پرو، دو روزنامه نگاری که در مسايل فرهنگی قلم می زدند، حکم اعدام صادر شده است و آقای يعقوب مهرنهاد، روزنامه نگار و فعال حقوق مدنی در بلوچستان به اعدام محکوم شده است.»
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
سازمان دفاع از حقوق بشر در ترکمنصحرا: آموزش به زبان مادري ابتدائي ترين و اساسي ترين حقوق يک انسان
شنبه ۴ اسفند ۱٣٨۶ - ۲٣ فوريه ۲۰۰٨
21 فوریه هر سال روز جهانی زبان مادری از سوی سازمان ملل و یونسکو گرامی داشته می شود. سازمان ملل و یونسکو سال 2008 را نیز سال زبان اعلام کرده اند. به همین مناسبت در نقاط مختلف جهان مراسم متعددی برگزار خواهد شد و از دولت هائی که به اقلیت های ساکن کشور خود اجازه تدریس به زبان مادری نمی دهند هشدار داده خواهد شد. زیرا این دولت ها حقوقی را پایمال می کنند که جامعه جهانی آن را به رسمت شناخته است.
در منشور زبان مادری که توسط سازمان یونسکو تهیه و تصویب شده، (مطابق بندهای سه گانه این منشور) آمده است: "همهء شاگردان مدارس باید تحصیلات رسمی خود را به زبان مادری خود آغاز کنند". "همهء دولتها موظف هستند که برای تقویت و آموزش زبان مادری کلیهء منابع، مواد و وسایل لازم را تولید و توزیع نمایند". "برای تدریس زبان مادری باید معلم به اندازهء کافی تربیت و آماده شود ... زیرا تدریس به زبان مادری وسیله ای برای برابری اجتماعی شمرده می شود".
به همین سبب یونسکو و سازمان ملل اکنون سالهاست برای حراست زبانهایی که تحت فشار و ممنوعیت قرار گرفته اند، به دولت ها فشار می آورد و به آنها هشدار می دهد که به زبان مادری اقلیت های ساکن کشور خویش احترام بگذارند.
جمهوری اسلامی ایران با پذیرش و الحاق قوانین بین المللی، اصولی را نیز در قانون اساسی کشور گنجانده که در آن حق تدریس بزبان مادری را به رسمیت می شناسد. ولی با گذشت سه دهه این اصول به مرحله اجرا درنیامده. در اصل 15 قانون اساسی کشور آمده است: ..... استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.“
حال این اصول قانون اساسی کشور 29 سال است که جامه عمل نپوشیده است و مناطق ملی کشور در آرزوی عملی شدن این اصول قانونی هستند.
حق تدریس به زبان مادری می تواند نخستین گام جهت چاره جوئی به مشکلات اساسی این مردم باشد.
سازمان دفاع از حقوق بشر امیدوار است که در سال 2008 که سال زبان اعلام شده مقامات نظام جمهوری اسلامی بالاخره تصمیم بگیرند که این اصول را اجرا کنند.
سازمان دفاع از حقوق بشر در ترکمنصحرا
21 فوریه 2008 برابر با دوم اسفند 1386
منبع سایت سازمان دفاع از حقوق بشر در ترکمنصحرا
منبع: اؤیرنجی
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
روزجهانی زبان مادری و بازداشت فعالین آذربایجانی
کمیته دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان - آسمک:
در پی پخش گسترده اعلامیه های دعوت به شرکت در تظاهراتهای روز جهانی زبان مادری در آذربایجان٬ امروز دوم اسفند ۱۳۸۶ ٬ شهرهای مختلف آذربایجان مملو از مأمورین نیروی انتظامی و امنیتی٬ مقاومت بسیج ٬ لباس شخصی٬ پلیس ضد شورش مجهز به سپر٬ باتوم و ماسك ضد گاز بود.
در برخی از شهرستانها از جمله اورمیه (خیابان امام و خیام)٬ نقده (چهار راه امام)٬ تبریز (راسته کوچه)٬ اردبیل (میدان شریعتی) و زنجان (سبزه میدان) مأمورین به سوی مردم حمله کرده اند.
بنا به اخبار رسیده از شهرهای اورمیه٬ نقده و زنجان دست کم ۱۵ نفر در این شهرها بازداشت شده اند.
اخبار بازداشتها:
رضا داغستانی مدرس زبان ترکی٬ وبلاگ نویس و روزنامه نگار آذربایجانی حوالی ظهر امروز دوم اسفند ۱۳۸۶ در پی یورش مأمورین وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران به منزل او در اورمیه دستگیر شد.
ماموران امنیتی هنگام بازداشت این فعال ۲۷ ساله آذربایجانی٬ کامپیوتر٬ تعدادی سی دی و مجله دانشجویی متعلق به او را ضبط کرده اند. خانواده داغستانی از محل بازداشت وی اطلاعی ندارند.
رضا داغستانی صاحب امتیاز و مدیر مسئول نشریه دانشجویی "چنلی بئل" است که در دانشگاه پیام نور نقده منتشر می شود. نوشته هایی از او در نشریات آذربایجان غربی از جمله دوهفته نامه "فردای ما" و هفته نامه های توقیف شده "صدای اورمیه" و "ندای سولدوز"(نقده) منتشر شده است. رضا داغستانی دانشجوی ترم آخر رشته روانشناسی دانشگاه پیام نور نقده٬ همچنین مدرس زبان ترکی در این دانشگاه می باشد. او اهل شهرستان نقده و ساکن ارومیه است.
همچنین آشیق عسگر ساعد استاد آواز اورمیه ای در پی احضار اداره اطلاعات٬ صبح امروز به بازداشتگاه اطلاعات اورمیه واقع در ۹ پله (دوققوز پله) مراجعه کرده است. احتمال بازداشت او در بازداشتگاه ۹ پله بسیار زیاد است. این هنرمند جوان که از "انجمن آشیقهای آذربایجان" در باکو و "کانون فرهنگی آتاتورک" در تورکیه لوح تقدیر دریافت کرده٬ در ماههای گذشته نیز سه بار به اداره اطلاعات احضار و در خصوص آهنگهای ملی آذربایجانی که در مراسمهای مختلف اجرا می نماید٬ تهدید شده است. آشیق عسگر فرزند استاد با سابقه سبک آشیقی اورمیه آشیق بولود می باشد.
این بازداشتها در حالی صورت می گیرد که٬ مأموران امنیتی جمهوری اسلامی ایران٬ تدابیر امنیتی ویژه ای رابرای جلوگیری از تظاهرات ویژه روز جهانی زبان مادری در شهر مرزی ارومیه بکار بسته بودند. امروز خیابانهای اطراف اداره کل آموزش و پرورش ارومیه تحت کنترل نیروهای ضد شورش مجهز به سپر و باتوم و ماسك ضد گاز بوده است.
بنا به اخبار رسیده از شهر اورمیه در روزهای اخیر دست کم ۴ نفر دیگر به دلیل پخش اعلامیه های دعوت به شرکت در تظاهرات توسط نیروهای امنیتی دستگیر شده اند. یکی از دستگیر شدگان به نام مهدی نوری در مغازه ساندویجی خود واقع در بازارباش اورمیه بازداشت شده است. اسامی سایر دستگیر شدگان هنوز مشخص نشده است.
از وضعیت شهرام مرادی که روز ۲۶ بهمن ماه در زنجان و هنگام پخش اعلامیه بازداشت شده است خبری در دست نیست.
پنجشنبه ۲ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۱ فوريه ۲۰۰٨
علیرضا جوانبخت
سخنگوی کمیته دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان-آسمک
quluncu@gmail.com
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
اخبار جدید از ارومیه
جمعه ٣ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۲ فوريه ۲۰۰٨
اورمونيوز( روز جهانی زبان مادری - دوم اسفند ۱۳۸۶- ساعت ۱۹:۳۰):
- حدود ۲۰۰ نفر از نيرو هاي ضد شورش مجهز به سپر و باتوم و ماسك ضد گاز در كوچه مخابرات اروميه (موازی با خیابان خیام و محل تجمع جوانان شهر) مستقر هستند.
- جمع كثيری از نيرو های ضد شورش در داخل حياط اداره آموزش و پرورش به صورت آماده باش حضور داشته و اين ساختمان را در محاصره خود دارند.
- خيابان عطائي و پل عطائي مملو از مامورين لباس شخصي ميباشد.
- خودروهاي نيروي ضد شورش و اتوباس هاي پليس براي نگه داري دستگير شدگان احتمالي در پاركينگ هتل رضا آماده نگه داشته شده اند.
- تعداد زيادي از بسيجيان در داخل مسجد اعظم مستقر هستند٬ و در مسجد نيز بر روی عموم بسته است.
- نيروهاي لباس شخصي در خيابان امام و چهارراه خيام در دسته هاي۳-۴ نفري در حال تردد و قدم زدن هستند.
- پليس يونيفرم پوش در تمام طول خيابان امام مانع از تجمع مردم و به خصوص جوانان ميشود.
- پياده روهای خيابان امام و عطائی رفته رفته مملو از جمعيت ميشوند. به طوری كه اين تجمع با روزهای پيشين فرق اساسي و چشم گيري دارد.
- حدود ۱۰دستگاه موتور ضد شورش به طور دائم در طول خابان امام تردد ميكنند.
گزارشات بعدي متعاقبا ارسال خواهد شد.
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
مانور قدرت یگان ویژه در اورمیه
جمعه ٣ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۲ فوريه ۲۰۰٨
اورمونیوز(دوم اسفند ۱۳۸۶): به گزارش خبرنگار اورمونیوز از شهر اورمیه یگان ویژه نیروی انتظامی برای ایجاد رعب و وحشت در مین مردم در خیابانهای اورمیه به نمایش قدرت می پردازند.
دیروز یکم اسفند حوالی ساعت ۵ عصر خودروها و موتورهای مخصوص ضد شورش به جولان در خیابان های امام٬ طائی٬ میدان مرکز٬ طالقانی و میدان ایالت پرداختند.
از صبخ امروز نیز جو پلیسی بر شهر حکم فرماست، نیروهای لبلس شخصی در دسته های 4 -5 نفره در مقابل استانداری٬ فرمانداری و آموزش و پرورش در حال قدم زدن هستند.
موتور سواران نیروی ضد شورش بار دیگر حوالی ساعت ۱۱ صبح درخیابانهای امام، خیام و عطائی ظاهرشدند. صبح امروز نیز هلی کوپتر ویژه نیروی انتظامی چندین بار اقدام به پرواز در ارتفاع بسیار پایین در آسمان شهر اورمیه کرد.
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
اینجا زنجان: اگرچه حکومت نظامی بسیار گسترده است اما عزم ما جدی تر است
پنجشنبه ۲ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۱ فوريه ۲۰۰٨
اویرنجی نیوز: ساعت 16:40 دقیقه پنج شنبه دوم اسفند 86 روز جهانی زبان مادری
کلیه نیروهای نظامی و انتظامی و بسیجی و اطلاعاتی در آماده باش کامل بسر می برند.
نیروهای نظامی و امنیتی حضور بسیار گسترده ای در خیابانهای مرکزی شهر، سبزه میدان، میدان انقلاب، سعدی وسط و همه خیابانهای منتهی به آنها حتی بلوار آزادی و امیرکبیر و چهارراه سعدی و بازار زنجان دارند. خیابانهای زنجان مملو از چکمه پوشان نظامی است که با تجهیزات کامل برای سرکوب خروش ملی زنجان در صحنه حاضر می باشند. تمامی فعالان و دانشجویان و جوانان و ملت بزرگ زنجان با حضور قوی و چشمگیر در اطراف سبزه میدان و خیابانهای منتهی به آن منتظر فرصتی برای تجمع و اعلام خواسته های خویش هستند. ولی شهر به طور غیر قابل باوری از ماموران پر شده بطوریکه قدم به قدم خیابانهای اصلی شهر را در بر می گیرند. بجز ماموران نظامی حضور بیش از چهار گردان لباس شخصی از نیروهای سپاهی و بسیجی و اطلاعاتی که با تجهیزات ویژه در صدد شناسایی فعالان ودستگیری هستند، نیز قابل تامل است. همچنین تمامی مراکز حساس شهر بویژه اطراف سبزه میدان بطور کامل با دوربین های متعدد فیلم برداری میشود. از تجمع بیش از دو نفر به شدت برخورد میشود و هر گونه استفاده از موبایل یا حتی در دست داشتن دوربین عکاسی یا فیلم برداری نیز ممنوع بوده و شدیدا کنترل و برخورد میشود.
گزارشهای تکمیلی متعاقبا ارسال خواهد شد.
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
پيام دبير کل يونسکو براي روز جهاني زبان مادري در سال 2008
نهمين سالگرد روز جهاني زبان مادري در 21 فوريه 2008 به علت نامگذاري اين سال از جانب مجمع عمومي سازمان ملل به عنوان سال جهاني زبانها از اهميت ويژه اي برخوردار است که مسئوليت هماهنگي هاي آن بر عهده يونسکو قرار گرفته است.
بنابراين روز جهاني زبان مادري امسال فرصت مناسبي است براي احياي زبان هايي که در معرض نابودي قرار دارند.
زبان ها نقش حياتي درهويت و همزيستي مسالمت آميز انسان ها ايفا کرده و عامل موثري درحرکت به سوي توسعه پايدارو ايجاد توازن منطقه اي و جهاني مي باشند.
سواي نگاه هاي علمي و تخصصي، زبان ها در بطن جامعه، اقتصاد و فرهنگ قرار دارند. و اين دليل انتخاب شعار "اهميت زبان، Language matter" از جانب يونسکو براي اين سال مي باشد.
زبان ها نقش برجسته اي در نيل به اهداف شش گانه آموزش همگاني (EFA) و اهداف هزاره که سازمان ملل متحد در سال 2000 تصويب کرده، دارند. زبان ها در ايجاد تنوع فرهنگي، مبارزه با بيسوادي، کيفيت آموزش من جمله آموزش به زبان مادري در سال هاي اوليه تحصيل اهميت خود را بيشتر نشان مي دهند. تا جايي که ميتوان گفت زبان ابزاري براي ترغيب عمومي جهت دستيابي به خلاقيت، توسعه اقتصادي وحفظ دانش عمومي مي باشد.
در رابطه با روز جهاني زبان مادري اينجانب درخواست دارم، اهميت تنوع زباني و چند زباني در آموزش، سيستم هاي قضايي و اداري، امورات فرهنگي، رسانه ها، فضاي مجازي و تجارت مد نظر قرار داده شود. مي بايستي تمام اعضاي سازمان ملل، تمام کشورها، هم پيمانان و دوستان يونسکو براي نشان دادن " اهميت زبان، Language matter"متحد شوند.
منبع خبر:سايت سهند
21 February, International Mother Language Day: languages matter
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
Iran: Prisoners of conscience/ torture
Eight Iranian Azerbaijani cultural and linguistic rights activists (Esma'il Javadi, Ebulfezl Alilu, Ramin Sadeghi, Qahreman Qanbarpour, Adel Allahverdipour, Jelil Qanilu, Safar Ali Kho'ini and Ja'far Haqnazari were arrested at around the time of peaceful demonstrations marking the 21 February International Mother Language Day, intended to celebrate linguistic diversity. They were arrested in various towns and cities in Iranian Azerbaijan. Amnesty International considers them prisoners of conscience, detained solely for the peaceful expression of their conscientiously held beliefs and their right to freedom of association.
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
مباني دستور زبان توركي آذربايجاني
پنجشنبه ۲ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۱ فوريه ۲۰۰٨
قایناق: گجیل
انتخاب متون و نويسنده : گجيل
( با تشكر از نيسگيل كه تا قسمت 12 اين مطالب را تهيه كردند. )
منبع : مباني دستور زبان تركي آذري ، نوشته : م.ع.فرزانه ، چاپ :1358 ، انتشارات فرزانه
× به علت قديمي بودن منبع مورد استفاده استاندارد هاي جديد نوشتاري زبان تركي با الفباي عربي كه در سال 1380 به تصويب رسيده اند در اين مبحث ذكر نشده اند.براي آگاهي يافتن از اين استاندارد ها اينجا را كليك كنيد:
مصوبات سمينار اورتوگرافي تركي - 1380 (به تركي)
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
اؤلن واؤلمكده اولان ديللرين غريبليك آغيتي
ترجومه ائده ن : ائلشن اوريادلي
elshan_oryadli@yahoo.com
بورادا اوديلده دانيشارديلار*
تهلوكه يه دوشموش ديللرين آراسيندا يولچولوق ( گزمك)
يازاري : مارك آبلي
يايين ائوي : هاينمن يايين ائوي
صحيفه سايي : 322
بيز اؤز ديليميزي الده ن وئرمكده ييك ؛ اينديليكده دونيادا ياخلاشيق آلتي مين ديلده دانيشيلير ، آمما ياشاديغيميز يوز ايللي يين سونونا ده ك بو ديللرين ياريسي آرادان گئده جكديلر . - دئمك هر ايكي هفته ده بير ديل -. مارك آبلي اؤز اينسانسل و ماراغلي كيتابيندا ، بعضي تهلوكه ده اولان ديللر حاقدا دوشونه ره ك ، اينسان اؤز اوشاغليق ديلي نين آرادان گئتمه سيني گؤردوكده نئجه بير دويغودا ياشاييب و داشييا بيلرمي ؟ ! دئيه سورور. او بير آووسترالييا يئرليسي ايله گؤروشور كي ، كئچميشده ايسه اونون ديلنده دانيشانلارين سايي مين نفرده ن آرتيق اولمازميش . ( بو سايدا آدامين او ديلين ديري قالماسي اوچون يئترليدير ) آمما ايندي بو ديل آرادان گئتميش سا ييلير. او آدامين باجيسي ايسه بو ديلده دانيشير،آمما اونلارا بير طايفاسال ياسايا گؤره يئني يئتمه ليك دؤنه مي بيتديكده ن سونرا گؤروشمك ايمكاني وئريلمير . بو كيتابين ان آجي وكدرلنديريجي ياشانان آنلاردان بيري ده ، بير توتوقوشونون (طوطي ) دانيشديغي ديل اينسانلار آراسيندا آرادان گئتمه سيديرو اونون دانيشديغي ديلي اينديكي يييه سي ( صاحيبي ) باشا دوشمور .
بو آرادا اينگيلس ديلي گونبه گون گليشيب گوجلنمكده دير . اينگيليس ديلي ياخلاشيق دؤرديوز ميليون اينسانين يئره ل ديليدير وبير ميليارد ياريم اينسان ايسه بوديلي بير يابانجي ديل كيمي بيليب دانيشماقدادير . بعضيلري ايسه ، هر بير ايشه ال وورماقلا بو ديلي اؤيره نمه يه جان آتيرلار. مارك آبلي اؤز راپوروندا چوخلو اوزگونلوكله آرتيريركي ، گونئي كوره جومهوريتينده بعضي وارليلار كؤرپه اوشاغلاري اينگيليس ديليني داها ياخشيراق قونوشماسي اوچون اونلارين ديللرينده پلاستيك جراحليق عملياتي آپاريرلار .
باشقا يئرلرده يارارلي اولمايان ديللرين اؤيره نمه سي ، بلكه ده واختي بوش يئره الده ن وئرمك آنلامينا گليب چيخير . بير ديلين قورونوب ساخلانيلماسي نه اوچون گره كلي و يارارليدير ؟ ! يازار اؤز اثرينده ديللرين قورونوب ساخلانيلماسي اوچون بير چوخ نده نلرو سورولار ايره لي سورور . مثلا او سورور فئعل اوزره چوخ دولاشيق و آزاجيق اسملرله اولايلاري دنگه لي دوروملاردا دئييل بلكه ده ، ده ييشيكلي دوروملاردا آچيقلاييب آنلاتماغا گوجو اولان بير ديلين آرادان گئتمه سيني كيمسه سئوه ر مي ؟ ! يازار اؤز اثرينده برئزيليانين ماراغلانديريجي بير ديليند ه ن سؤز آچير كي ، او ديلده اؤنجه مفعول سونرا فاعيل گتيريله ره ك ، جومله قورولور . اؤرنك اوچون ، « كيشي قافلاني توتدو » جومله سينده بير قهرمانين قهرمانليغيني آچيقلاماق ايسته مير ، بلكه او جومله بيزيم ديليميزه ترجومه اولدوقدا « قافلان كيشيني توتدو » آنلاميني يئتيرير . او ديلده دانيشانلارين فيكرينجه بيز ترسينه دانيشيريق .
گونئي دوغو آسييا ديللري نين بيرينده ، « سونونجو كره اولاراق عاشيق اولدوم » و سئوديكلرينه اؤز سئوگيلريني گؤسترمه لريني قيسسا بير سؤزجوكله آنلاديرلار . يازار بو حاقدا ، اينسان بؤيله بير سؤزجوكلره توتوشدوقدا ، بو ديللري قاچيرماق اولارمي ؟ ! دئيه سورور .
او يازير؛ ديللرده اولان سؤزجوكلريالنيزآغيزلاردا دولانان صيرف يئني سسليلر دئييلديرلر بلكه ، سؤزجوكلر بئيينلرده جانلانان يئني دوشونجه لر ومفكوره لرديرلر . آمما سؤز قونوسو سؤزجوكلرله أيلنمكده ن داها ايره لي وداها گئنيشدير . بو ديللر سيياسال اؤنمده داشي ييرلار .بير محكمه ده يئره ل اينسانلار بير بؤلگه يه اؤز باغليليقلاريني ايثباتلاماق اوچون ، اوز ديللرينده بير باتلاغين آديني بيلمه لري يئترليدير . اؤرنك اوچون آمئركا-نين يئرلي اهاليسي-نين ديلينده مكتبلرده دانيشماق ياساق اولاراق بو ديلده دانيشانلارين جزالانديريلماسي-نين دولايي سيلا او ديل آرادان گئتميشدير.
اؤلمكده اولان ديللرين بيري ده « يوچي» ديليدير، يالقيز قالميش بيرديل كي ، باشقا ديري ديللرله هئچ بير باغليليغي يوخدور. بو ديلده دانيشانلاريالنيزجا بو آلاندا آراشديرما آپاران سوسيولوژيست-ين ماساسي-نين اطرافيندا توپلاشان آغ ساققالي قوجالاردير.
آغ ساققاللاردان بيريسي « بيزيم ديليميز آرادان گئتديكده ن سونرا ،حؤكومت يوچي آدلي بير طايفانين هئچ واخت اولماماسيني دئيه بيلر ؛ دئيير : »
بريتانيادا مارگارئت تاچئر وئلز اهاليسي نين رأييني قازانماق اوچون ، وئلز ديلينده بير تيليويزيا كانالي نين آچيلماسينا دايير سؤز وئريبميش . آمما ايقتيدارا چاتديقدان سونرا اؤز سؤزونه صا حيب چيخماما سي نين دولايي سيلا وئلزين ميللتچي پارتياسي نين ليدئري آجليق آكسيياسي كئچيرمه هده له مه سي نين آردينجا سؤزو گئده ن كانال آچيلميشدير .
بير ديلي قورويوب ساخلاماق اوچون بلكه ده تعصوبلو اولماق گره كدير . مودئرنلشميش عئبري ديلي نين باريشماز ياراديجيسي ائليزئر بئن يهودا ، حيات يولداشييلا اونون بو ديلي بيلمه مه سينه رغما بو ديلده ن باشقا بير ديلده دانيشماغا راضي دئييلدي . او ائوينده كي حئيوانلاري ائركك -ديشي سئچه ره ك اوحئيوانلارين بالالارينا عئبري ديلينده ائركك - ديشي آنلاميني بيلمه يه ايمكان ياراتدي . او بو اسكي ديلي مودئرنلشديرمك اوچون ، غئيري دينسل ايشلملره يئني سؤزجوكلر ياراتدي . آمما ايندي تهلوكه ده اولان ، ييديش ديليدير . [ ييديش ، آوروپا يهوديلري نين ديليدير كي ، آلمانجايا ياخين بير ديلدير . چئويره ن ]
يازارين دانيشيق آپارديغي بير خاخام - ين فيكرينجه ، ييديش ديلي ايسراييل- ين اولوسال ديلي سئچيلسه يدي ، او اؤلكه نين اهاليسي اخلاقيات باخيمدان يوموشاق و ايستي قانلي اولماسينا گتيريب چيخارا بيلردي . شاعير روزئنفارب **اوچون ييديش ديلينده يازيب ياراتماق بو ديله وفالي قالماق آماجي داشي يير، سانكي نازيسم بو ديله سون ضربه ني ائنديره بيلمه ميشدير .
عئبري ديلي بوتون يهوديلرين اورتاق ديلي اولماسي-نين دولايي سيلا سييونيستلربو ديلي اولوسال ديل كيمي اولاراق سئچميشلر. يهودجا ، عرب يهودجا و فارسجايا رغما ، عئبري ديلي بؤلگه سل بير ديل دئييلديرو ايندي يهوديلرين بوتون بؤلگه سل ديللري آرادان گئتمه ك اوزره دير .
يازارين فيكرينجه ، ديللرين چئشيدلي لي ييني ، بيتگيلرين و حئيوانلارين چئشيدلي لييي كيمي ده يرلنديرمه ليدير . او چوخ هيجانلا ، بيرچوخ نده نلر گتيره ره ك ، بلكه ده بيزيم چاغيميزين اصلي ساواشلاري ديللري اؤلومده ن قورتارماق آماجييلا باشلاناجاغيندان سؤز آچير ؛ باشقا سؤزله ، كوره سللشمه ، اريمه وآرادان گئتمك گئنيش بير سويه ده يارانان بير گزه گن (سياره ) ده چئشيدليليكلري قورويوب ساخلاما ساواشلارين باشلانيلماسي .
Spoken Here : Trvel Among Threatened , by Ably ,Heinemann , 322 *
C.Rosenfarb**
مقاله نين مؤلليفي سامانتا ائليس گاردين هفته لي يي نين 2004-جو ايل فئورال آيي نين 19 وندان آلينميشدير .
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
اعلام موجودیت کانون زبان و فرهنگ “دمو”
بیانیه شماره یک؛29 بهمن‌ماه 1386
نهادی در راستای پیگیری مطالبات زبانی و فرهنگی ملت آذربایجان
تاریخچه:
پس از نخستین کنگره‌ی “زبان مادری” در دوم اسفندماه سال 1382 در تبریز که قطعنامه‌ی آن به امضای 3333 نفر رسید، گروهی از فعالین کنگره، به همراه دبیر آن، مسئولیت نشر و پیگیری مفاد قطعنامه را برعهده گرفتند. و چندین مجلد از متن قطعنامه به زبانهای مختلف و به همراه امضاهای مربوطه به بسیاری از نهادها و مراجع ذیربط داخلی و بین‌المللی، ارائه شد. نشر و پیگیری‌های بعدی آن قطعنامه طی سال بعد نیز ادامه یافت (که گزارش مربوطه بموقع به اطلاع عموم مردم رسیده‌است). این سلسله پیگیری‌ها در رابطه با قطعنامه‌ی دومین کنگره‌ی زبان مادری در دانشگاه علم‌وصنعت تهران و نامه‌های سرگشاده دیگری که در همین رابطه نوشته شده بودند نیز مستمرا در طول چهار سال اخیر ادامه یافت.
دست آخر همزمان با انتشار نامه‌ی “فردا ممکن است خیلی دیرباشد” در دیماه امسال هئیت پیگیری این نامه که درعین حال نیز از مسئولین پیگیری قطعنامه‌های فوق‌الذکر بودند، برای اینکه این اقدامات روالی سیستماتیک داشته باشد، اقدام به تاسیس گروهی تحت عنوان کانون زبان و فرهنگ (دیل، مدنیت اوجاغی) که به‌اختصار “دمو” نامیده میشود، نمودند.
طبعا فعالین کانون نمی‌توانند هیچ تضمینی در به نتیجه رساندن سریع اقداماتشان به مردم بدهند، اما نهایت سعی و تلاششان را در توضیح حقانیت مطالبات مردم و حداکثر همت خویش را در نشر آگاهی همگانی از حقوق زبانی و فرهنگی به عمل خواهندآورد و ایمان دارند که استمرار فعالیتهای کانون دست کم در درازمدت اثرات مثبت خویش را (ولو به‌طور غیرمستقیم) در تحقق این مطالبات برجای خواهد گذارد.
اهداف و شیوه‌های فعالیت”دمو”:
کانون زبان و فرهنگ “دمو” در طرح ونشر و پیگیری مطالبات برحق مردم خویش تشکیل شده و زمینه‌ی اصلی فعالیت خویش را نیز (از میان انبوه مسائل مختلف اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی)، حیطه‌ی “زبان و فرهنگ” تعریف کرده‌است.
دمو سعی خواهد کرد در چارچوب قوانین جاری، با هدف دفاع از حقوق زبانی و فرهنگی اقوام ایرانی و رشد و گسترش آن در قالب فعالیتهای زیر گام بردارد:
1- پیگیری کلیه‌ی نامه‌های گروهی که در راستای مطالبه با حقوق زبانی و فرهنگی صادر شده از طریق مراجعات حضوری و مکاتبات اداری با مجلس، قوه قضائیه و وزارتخانه‌ها و نهادهای و هر مراجع ذی‌صلاح دیگر
2- تشکیل همایش‌ها، کنگره، کنفرانس و سمپوزیوم در زمینه‌های مسائل مربوط به زبان و فرهنگ
3- تهیه و انتشار بیانیه و گزارش به مناسبت‌های مختلف در راستای مدافعه از حقوق زبانی و فرهنگی مردم
4 - ايجاد تفاهم، وحدت در بین مردم جهت توسعه اقتصادي و اجتماعي ، سیاسی و فرهنگی جامعه
5- دفاع از حقوق فرهنگی کودکان در بهره‌مندی از زبان مادری
6- ارائه گزارشهایی از عملکرد کانون از طریق بیانیه‌ها و ترتیب دادن مصاحبه با رسانه‌های جمعی
و…..
اعضای مؤسس:
اعضای مؤسس “دمو” عبارتند از خانم‌ها: شهناز غلامی، ژیلا محمدخانی، شهین حیدری و سمیّه فلاحیان و آقایان منوچهر عزیزی، حمید شافعی، علیرضا صرافی، حسن راشدی، اکبر آزاد، سعید موغانلی و علی رضائی .
بدیهی است پس از تاسیس کانون “دمو”، هئیت موسس آن منحل شده و اداره امور را منتخبین اولین مجمع عمومی بر عهده میگیرند.
***
قابل ذکر است کلیه‌ی شهروندان فرهیخته‌ای که علاقه‌مند به حفظ و اشاعه زبان و ادبیات و فرهنگ مادریشان بوده و مفاد اساسنامه کانون “دمو” را بپذیرند،مي توانند به عضویت آن درآیند و در راستای تحقق اهداف آن قبول مسئولیت نمایند.
قابل ذکر است که نحوه‌ی مراجعه به کانون جهت ارائه‌ی عضویت و …. عنقریبا به اطلاع خواهد رسید.
روابط عمومی کانون زبان و فرهنگ “دمو”
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
روز جهاني زبان مادري گامي ديگر...- اولوس
پنجشنبه ۲ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۱ فوريه ۲۰۰٨
رويکردهاي منطقي و علمي مشاهده شده در بستر مبارزاتي جنبش ملي - دمکراتيک آذربايجان جنوبي در چند ماه اخير حاصل تلاش هائي است که بيشتر از سوي نيروهاي ملي منفرد و دمکرات به عرصه آمده است.
اين دوستان در چند ماه اخير مجبور به تحمل فشار مضاعفي گرديده اند تا فضاي مبارزاتي را عقلاني تر نموده و عرصه را بر بينش هاي جزمي تنگ تر نمايند. زيرا آنان بروشني مسئوليت خطير جنبش را درک نموده اند. جنبش ملي – دمکراتيک آذربايجان جنوبي در شرايط کنوني با حاکميتي مبارزه مي نمايد که جهان در مقابله با آن بنوعي خلع سلاح گرديده است و شکست آن در مقابل جنبش در سطحي جهاني مرگ نهائي واپس گرائي را رقم خواهد زد. جنبش ملي در راستاي دستيابي به پيروزي نهائي محکوم و مجبور به نهادينه نمودن مفاهيم دمکراسي و پلوراليسم مي باشد. تجربه زنده و گوياي تاريخ معاصرمان دليلي است محکم بر اثبات ادعايمان. آن زماني که اراده فرد بر اراده جمع غلبه يافته شکست جنبش هاي در جريان عينيتي کاملا فيزيکي و قابل لمس را به نمايش گذارده است و در مدت زماني حتي کوتاه که اراده جمع حاکم گرديده پيروزي هاي بسياري را شاهد گرديده ايم. جاي بسي تاسف است که وظيفه اصلي احزاب و سازمانهاي سياسي را نيروهاي منفرد بر دوشان خود حمل مي نمايند. شرح و بسط تاکتيک هاي مبارزاتي مجزا و متفاوت در چهارچوبه وظايف نيروهاي سياسي است که با درک منطقي و روشن خود از استراتژي عمومي مي تواند تحقق پذيرد. تفاوت تاکتيک ها فضاي مبارزاتي را نه تنها آلوده نمي نمايد بلکه آنرا پر بارتر نيز مي سازد. حاکميت ديالوگ و تبادل افکار بر فضاي مبارزاتي زمينه ساز شکست ناپذيري جنبش بوده و خواهد بود. اگر احزاب يا گروههاي سياسي قابل طرح و حقيقي در فضاي مبارزاتي حضور داشتند، نيروی سازنده و عظيم عناصر منفرد با توجه به توانائي هاي فردي اين عزيزان بيشتر روي مسائل راهبردي و استراتژيک متمرکز مي گرديد. مديريت استراتژيک نيازي است حياتي که جنبش در جريان ملي بدان نياز داشته و خواهد داشت چرا که مبارزات جنبش ملي آذربايجان جنوبي بر خلاف تصور بعضي از دوستان با دستيابي به حق تعيين سرنوشت پايان نمي پذيرد. بازبرپائي حاکميت ملي تنها قدمي است ابتدائي که در مسير تکاملي خود وظايف متعدد و بسياري را به عرصه خواهد آورد. حاکميت ملي آذربايجان جنوبي بايد که تجلي اراده ملت ترک آذربايجان باشد و اراده ملت آذربايجان تداعي کننده عينيت يابي منافع ملي سرزمين و ملت مي باشد نه منافع فردي و گروهي. با چنين درکي مجموعه فعالين و گروهها را به بازبيني و بازنگري در افکار و آراء خود فرا مي خوانيم. نياز مرحله کنوني جنبش عموميت يابي حقايق برخواسته از جنبش ملي مي باشد و بس.
جنبش ملي آذربايجان جنوبي شکل خاصي از مبارزات توده اي مي باشد که قابليت انعطاف بي نظيري را باخود حمل مي نمايد. مدرن بودن و رويکرد علمي - منطقي جنبش خصلتي است ذاتي که برخواسته از تجارب گرانبهاي تاريخ معاصر مي باشد. جنبش ملي مصرّ به پيروزي است و در راستاي رسيدن به آن تنها راه منطقي را گزينش نموده است. جايگاه اشخاص و گروهها به خوبي تعريف و ارزش دهي منطقي به نيکي نهادينه گرديده است. با ديدي واقع بينانه و بدور از بغض مي توان تجلي آنها را در تمام عرصه ها شاهد بود. اگر مي خواهيم از قافله جنبش عقب نمانده و همچون دون کيشوت ها و رهبران قرون وسطائي نقل قول خاص و عام نگرديم بايد که با ديدي باز ابتدا به باز شناسي خود پرداخته و بدنبال آن به عنوان عضوي کوچک از شط در جريان مسئوليت خطير شهروندي مان را به جاي آوريم.
"روز جهاني زبان مادري" حداقل در دو سال اخير ناخواسته شروع دوران پراتيک جنبش را در همان سال تداعي مي نمايد. مجموعه مباحثات و ديالوگها که بنوعي مرحله تئوريک را تداعي مي نمايند در اين روز بزرگ تبديل به حضور فيزيکي جنبش گرديده و پس از طي مناسبتها و روزهاي قابل طرح (همچون سالگرد نسل کشي در شهرخوجالي، چهارشنبه سوري و عيد نوروز، روز دانشجو) که تجاربي پي در پي از حرکتهاي جمعي محسوب مي گردند در سالگرد قيام شکوهمند خرداد به نقطه اوج خود مي رسد. در بررسي تاکتيک ها و عملکردهاي گروههاي سياسي، اجتماعي و شخصيت هاي ملي متاسفانه جز فراخواني مردم به اشتراک در چنين مراسم هائي هيچگونه برنامه، تحليل، نقد يا بررسي را شاهد نبوده و نمي باشيم. در جوامع کنوني ترغيب عناصر مادي جهت اشتراک در حرکت هاي جمعي با ويژه گي هاي سياسي و اجتماعي کاري طاقت فرسا محسوب مي گردد. برعکس جوامع ذکر شده جامعه مبارز و پوياي آذربايجان جنوبي خصلت ويژه توده اي بودن را همواره دارا مي باشد. استفاده صحيح از خصلت ويژه توده اي جامعه پوياي مان ميزان درجه خودباوري را افزايش داده و "عمليات رواني – فرسايشي" رژيم را بنوعي عقيم مي گذارد. عمليات فرسايشي و رواني ارگانهاي اطلاعاتي بيشتر روي همين خصوصيت ويژه جنبش متمرکز گرديده است. آنان با بررسي روان شناسانه خود با طولاني نمودن فواصل زماني ميان حرکتهاي جمعي و سرکوب وحشيانه آن نهادينه نمودن "غم"، "ياس و نااميدي"، "رعب و وحشت"را در مدنظر دارند. مجموعه هدفهاي ذکر شده در نهايت نگرش "مغلوب بودن دائمي" را تلقين مي نمايد. (مراجعه شود به کتاب "تبليغات و جنگ رواني" مرکز تحقيقات اسلامي – معاونت متون آموزشي و کمک آموزشي، کتاب فوق در پورتال "طوبي" قابل دسترسي است).
همانگونه که ذکر گرديد برعکس نگرش حاکم بر شخصيت ها و گروههاي سياسي و اجتماعي مان ارگانهاي اطلاعاتي شيوه هايي کاملا علمي را در راستاي سرکوبي جنبش هاي در جريان بکار مي بندند. شيوه هايي که برگرفته از تجارب جهاني بوده و مباني علمي را نيز دارا مي باشد.
اگر دوران تئوريک را بازخواني شرايط عمومي وخصوصي محيط مبارزاتي در راستاي تدوين تاکتيکهاي مبارزاتي تعريف نمائيم. ارائه و تدوين تاکتيکها را منوط به درک صحيح از شرايط جامعه، آرايش نيروها و تحليل هاي راهبردي خواهيم دانست. در چنين شرايطي مي توانيم با جمعبندي رفتارهاي جمعي و فردي هر دوجبهه (جنبش و رژيم) راههاي برون رفت از بحران را حتي پيشگوئي نمائيم. با چنين درکي هيچ گروه يا شخصيتي تنها وظيفه خود را با اعلام فراخوان شرکت در اعتراضات پايان يافته نمي تواند تلقي نمايد.
گروه يا شخصيتي که فراخوان شرکت در اعتراضات را تبليغ نموده است موظف است اهداف کوتاه و دراز مدت اعتراضات سلسله وار را تشريحا بيان نمايد و در راستاي اجراي آن وظايف پراتيک خود را نيز اجرا نمايد. گروهها و اشخاص ملي با تعيين روشهاي کار تدارکات و سازماندهي اعتراضات را نيز بايد که در مدنظر داشته باشند. بسيج نيروهاي مادي برعکس شرايط فعلي حاکم بر جنبش ملي آخرين مرحله هر حرکت پراتيکي محسوب مي گردد.
با چنين درکي گروهها و شخصيت هاي ملي را از همين امروز (روز جهاني زبان مادري) به تحليل و بررسي اعتراضات سلسله وار فرا مي خوانيم. بحث و تبادل افکار در ميدان عمل جنبش گامي است ابتدائي در شکل گيري پيروزي نهائي...
منبع: اؤیرنجی
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
Petitiononline : International Mother Language Day
پنجشنبه ۲ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۱ فوريه ۲۰۰٨
To: UNESCO
The Director-General of UNESCO, Mr. Koïchiro Matsuura
We are writing to bring your attention to the systematic suppression of the Azeri-Turkish language and the imposition of Persian by the Islamic Republic of Iran (IRI).
In most societies, the written and the spoken languages are the same. In such a society International Mother Language Day, February 21st, is a day of celebration and jubilation, but not for 35 million Azerbaijanis in Iran.
Since 1925, Iranian governments have banned the usage of Azeri-Turkish in the educational system. Millions of children born to Azerbaijani parents do not even have one school in which they can study in their language. In its place, Farsi is forced on them as the only legitimate Iranian language.
Currently in Iran, aside from three Azerbaijani provinces, Azeri-Turkish is spoken in the provinces and regions of Zanjan, Hamadan, Arak, Saveh and Northern Khorasan. Azeri-Turkish is also spoken by the Qashqayi Turks as well as various other Turkish-speaking peoples concentrated in the province of Fars and in central Iran. All of these people live under the Iranian administration with not a single course in their language available to them during their education from primary school to high school.
Every year, the people of Azerbaijan have tried to obtain permission to celebrate February 21st as International Mother Language Day, but are constantly denied assembling permits. The IRI regime imprisons cultural-linguistic activists who are trying to raise awareness about one of our most basic and fundamental rights as a people. Journalists or writers who publish in Azerbaijani Turkish become victims of the secret police, Etelaat. They are constantly harassed and tagged with labels such as "Pan-Turks" or "Separatists".
Culture is a product of the history of a people and language is integral to culture. Subsequently, culture carries the entire body of values by which a nation comes to perceive themselves and their place in the world. By prohibiting individuals to study in their mother tongue, not only is language destroyed, but also the culture, history, heritage and economy of that people.
We urge you to place a particular importance on this issue which affects more than 30 million people in Iran. On behalf of Azeris in Iran, we ask that you take action to protect our mother tongue.
Sincerely,
The Undersigned
Refrence: http://www.petitiononline.com/anadil/
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
حقوق بشر و آموزش زبان مادری
روز ۲۱ فوریه (۲ اسفند) از سوی سازمان ملل، به عنوان روز جهانی زبان مادری اعلام شده است. در ایران آموزش زبانهای اقوام مختلف کماکان با محدودیت‌ها و موانعی روبروست. گفتگوهایی با چند صاحب‌نظر در این باره.
روز ۲۱ فوریه برابر با دوم اسفند ماه روز جهانی زبان مادری است. سازمان ملل متحد مراسم گوناگونی را برای گرامیداشت این روز در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می کند. سازمان ملل از دولت ها می‌خواهد که حق اقوام ساکن کشور خود را برای آموزش به زبان مادریشان به رسمیت بشناسند و زمینه تدریس زبان آنها را در نظام آموزشی کشورشان فراهم آورند.
در قانون اساسی ایران نیز حق آموزش به زبان مادری اقوام ساکن کشور به رسمیت شناخته شده است. اما هنوز هم، با وجود آنکه ۲۹ سال از تصویب این قانون گذشته است، این اصل به اجرا درنیامده است.
به مناسبت روز جهانی زبان مادری دویچه وله (صدای آلمان) پرسشهایی را با چند صاحب‌نظر مطرح کرد: با دكتر عبدالكريم لاهيجى، رييس جمعيت دفاع از حقوق بشر ايران و نايب رييس فدراسيون بين‌المللى جامعه‌هاى حقوق بشر، خانم صدیقه عدالتی، جامعه شناس، دکتر ضیا صدرالاشرافی ، حافظ مهین فعال فرهنگی، رضا وشاهی، مدافع حقوق بشر در امور اقلیت ها و همچنین دکتر آراز محمد سارلی، ناشر و استاد دانشگاه در ایران.
نگرانی سازمان ملل متحد از نابودی زبانها
در یکی از روزهای سرد زمستان امسال "ماری اسمیت جونز" آخرین بازمانده بومیان "ایاک" آلاسکا و تنها کسی که می توانست به زبان این گروه از سرخ پوستان ساکن شمال غرب آمریکا سخن بگوید، در سن ۸۹ سالگی درگذشت. با مرگ او یک زبان دیگر هم در دنیا از بین رفت. از خانم جونز هفت فرزند به جای مانده، ولی آنها قادر به سخن گفتن به زبان مادری خود نیستند، چون در آلاسکا زبان آنها ممنوع بوده و مردم بومی مجبور بوده‌اند فقط به انگلیسی صحبت کنند.
سازمان ملل متحد پیش‌بینی میکند که بیش از ۴۰ درصد از زبان های دنیا سرنوشت مشابهی چون سرنوشت زبان بومیان ایاک خواهند داشت. برای نجات و حفظ این زبان ها سازمان ملل و یونسکو هر ساله برنامه های متعددی را تدارک می بینند و دولت ها را برای پاسداری از زبان های رایج اقلیت های کشور خویش تشویق می کنند.
حق آموزش به زبان مادری از ابتدایی ترین حقوق انسانی است
دکتر صدیقه عدالتی، محقق و جامعه شناس، در گفتگو با برنامه فارسی صدای آلمان در مورد تاثیرات منفی محرومیت از آموزش زبان مادری توضیح داد: "یکی از ابتدائی ترین حقوق هر انسان این است که به زبان خودش صحبت بکند، بنویسد و بخواند. اینکه او از این حقوق اولیه اش محروم شود، بزرگترین ضربه ای است که به این انسان وارد می آید. چه از لحاظ ذهنی، چه از لحاظ روانی و شخصیتی این شخص همیشه دچار مشکل می شود. رابطه فکر کردن و صحبت کردن نیز از بین می رود. ما به زبان مادری خود صحبت می کنیم و فکر و اندیشه انسان بصورت کلمه از دهان آدم بیرون می آید و وقتی زبان مادری شما را ممنوع می کنند، انرژی و پتانسیل شما را می گیرند. روانشناسان می گویند که تعلیم و تربیت کودکان تا کلاس سوم و چهارم باید به زبان مادری باشد." صدیقه عدالتی در ادامه صحبت هایش به اهمیت آموزش زبان مادری با استناد به نتایج پژوهشهای متخصصان امور تربیتی و روانشناسی اشاره کرد.
دکتر عبدالکریم لاهیجی، نايب رييس فدراسيون بين‌المللى جامعه‌هاى حقوق بشر، می گوید که یکی از حقوق اساسی انسان، حق آموزش است، و اما به گفته دکتر لاهیجی "وقتی ما می گوئیم حق آموزش، در مرحله اول حق آموزش به زبان مادری است. یعنی زبانی که انسان به آن زبان نخستین کلمات بر زبانش جاری می شود؛ آن زبانی است که با پدر و مادرش و با افراد دیگر خانواده اش در نخستین روزهائی که به هر حال می تواند ارتباط برقرار کند، ارتباط برقرار می کند. بنابر این طبیعی است که وقتی ما می گوییم حق آموزش برای انسان ها شناخته شده و دولت ها بایستی امکانات لازم را دراختیار شهروندان قرار بدهند، برای اینکه بتوانند آموزش ببینند، منظور اصلی آموزش به زبان مادری است."
دکتر لاهیجی در ادامه صحبتهایش گفت که جامعه بین الملل حق آموزش به زبان مادری را به رسمیت شناخته است.
تکثر زبانی در ایران و برخورد قانون و حاکمیت با آن
ولی آیا حق تدریس به زبان مادری در قوانین ایران نیز به رسمیت شناخته می شود؟ در اصل ۱۵ قانون اساسی کشور چنین آمده است: "استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.“
بنابراین دولت ایران حق آموزش زبان مادری را به رسمیت شناخته است. حال چرا اصول قانون اساسی کشور اجرا نمی گردد؟ به نظر دکتر لاهیجی، رييس جمعيت دفاع از حقوق بشر ايران، اجرا نشدن اصل ۱۵ قانون اساسی ناشی از نبود رابطه شهروندی بین مردم و دولت است. دکتر لاهیجی می‌گوید: "متاسفانه در نظام هایی که روابط شهروندی بین مردم و دولت وجود ندارد. مردم به اعتبار اینکه به هر حال کسی را به عنوان رییس دولت یا مجموعه ای را به عنوان دولت بر می گزینند، از آن شخص یا مجموعه توقع دارند که امکانات بهره مند شدن از حقوق و آزادی هایی که چه در چارچوب حقوق بشر و چه در قانون اساسی هر کشور برای مردم در نظر گرفته شده فراهم بیاورد. متاسفانه زبان کردی، آذری، بلوچی، ترکمنی و زبان مردم عرب نشین منطقه خوزستان و تمام مجموعه ای که در یک تنوع فرهنگی، قومی و حتی مذهبی مجموعه ملت ایران را تشکیل می دهند، می بینیم که آن وضعیتی که مذهب شیعه دارد، مذاهب دیگر ندارند و آن اولویتی که زبان فارسی دارد متاسفانه زبان ها یا لهجه های دیگر ندارند. "
رضا وشاهی، فعال حقوق بشر ، به شیوه برخورد حاکمیت با زبانهای اقلیت‌های ایران انتقاد می کند: "ما در ایران می بینیم که حاکمیت همواره این زبانها را به صورت دوست نگاه نکرده و همیشه به عنوان رقیب نگاه کرده است و به شکل چیزی نگاه کرده که می تواند بنیان برافکن باشد. به هر حال باید از تجربه دیگر کشورها استفاده کرد. کشورهایی مثل سوییس که مردم به چند زبان صحبت می کنند و توانستند آن کشور را اداره بکنند و از لحاظ زبانی مشکلی ندارند. و یا کشورهایی مثل هندوستان که انبوه زبان ها در کنار هم زندگی می کنند و ما می توانیم این تجربیات را از این کشورها بگیریم. نکته دیگر این است که مسئله زبان جهانی شده، به همین خاطر سازمان ملل سال ۲۰۰۸ را سال زبان نامگذاری کرده و این اهمیت مسئله را می رساند. متاسفانه در ایران جمعیت های زیاد نمی توانند به زبان های مادریشان تحصیل کنند. طبعا کودکانشان افت تحصیلی دارند و نمی توانند رشد فرهنگی داشته باشند و هویتشان در معرض تهدید قرار می گیرد. شما نگذارید یک ملتی به زبان خودش صحبت بکند. بعد از دهه ها به هر حال نوعی استحاله و مشکلاتی را برای این ملت بوجود خواهد آورد."
هویت انسان و زبان مادری
دکتر ضیا صدرالاشرافی، محقق آذربایجانی، به مسئله هویت انسان و زبان مادری اشاره می کند: "هر انسانی چند هویت دارد، ولی عمیق ترین هویتش هویت زبانی است. زیرا قبل از اینکه پی ببرد چه دینی دارد، قبل از اینکه حتی به جنسیت خودش واقف بشود که مرد است یا زن و قبل از اینکه بداند هویت طبقاتی و موقعیت اجتماعی‌اش از نظر ثروت یا خرید و فروش کار چی هست و حتی قبل از اینکه بداند به کدام ملت و سرزمین تعلق دارد و پاسپورتش به کدام کشور متعلق است، به هویت زبانی می‌رسد. بقول هایدگر، فیلسوف آلمانی، انسان در خانه زبان است که فکر می کند و زبان مادری زبان ارتباطی نیست. ما در زبان ادبیات کلاسیک عرفانی مان به آن احساس و قلب می گوییم. زبان مادری قلب، احساس و الهام است. بنابراین کسانیکه با زبان مادری انسانها در می افتند در واقع با عمیق‌ترین جنبه هویت آنها مبارزه می کنند و پیروز نخواهند شد."
تاثیر خانواده و رسانه‌ها در یادگیری زبان مادری
دکتر آراز محمد سارلی، استاد دانشگاه و صاحب "انتشاراتی مختوم‌قلی فراغی" در شهر گرگان در مصاحبه با دویچه وله به نقش خانواده ها در حراست از زبان مادری اشاره می کند: "اساسا زبانی مثل زبان ترکمنی خواسته ها و ویژگی های خودش را دارد، در شرایطی که الان ما زندگی می کنیم ، فکر می کنم از ابعاد مختلف قابل بررسی است. یکی از بحث ها این است که ما در جمع خانواده زبان ترکمنی را تا چه میزانی می‌توانیم استفاده بکنیم و کاربرد دارد و تا چه میزانی زبان فارسی تاثیر گذاشته است. تاثیر زبانی یک امر عادی است. یعنی همیشه زبان ها تحت تاثیر زبانهای مختلف، فرهنگ‌های مختلف و رفتارهایی که مثلا در گذشته از طریق تجارت بوده و الآن از طریق صدا و سیما و رادیو اینها قرار می گیرد. خیلی از خانواده‌های ترکمنی الآن زبان ترکمنی را بین فرزندانشان آموزش می دهند و عملا در خانواده به همین زبان صحبت می کنند. منتهی خیلی از اصطلاحات هم از طریق رسانه های گروهی صدا و سیما و یا مطبوعات و یا آموزش در مدارس وارد زبان ترکمنی شده. این امر تا یک حدودی طبیعی است ولی برای هویت زبان ها از این حیث مخاطره آمیز است که اگر تکلم کردن به زبان بومی و محلی فراموش بشود یعنی نهایتا آخرین بستر زبان بومی از دست می رود. به همین جهت خانواده ها یک تکلیفی دارند در کنار آموزش زبان رسمی کشور، زبان قومی خودشان را هم می بایست حفظ کنند و حراست کنند."
دکتر آراز محمد سارلی در ادامه صحبت هایش ضمن اشاره به نقش رسانه های گروهی در کشور برای حفظ زبان، تاکید می کند که در عرصه انتشار کتاب ها و مطبوعات تا حدی دولت اجازه داده است که در مناطق ملی و قومی کشور مردم از زبان های محلی خود استفاده بکنند. سارلی گفت در صدا و سیمای استان گلستان برنامه تلویزیونی و رادیو به زبان ترکمنی هست ولی این برای حفظ یک زبان کفایت نمی کند: "بنظر من هنوز جا دارد که ساعات پخش زبان ترکمنی بیشتر از اینها بشود. پرداخت به مسائل ترکمنی و آموزش به زبان ترکمنی از طریق صدا و سیما بیشتر از اینها جایگاه دارد. همینطور در مطبوعات می توان بیشتر از اینها به آن پرداخت کرد. کاری که ما در نشریاتی مثل "یاپراق"، "فراغی" یا "صحرا" یا نشریات دیگر محلی ما که کمابیش به آن می پردازیم. ولی در عین حال کفایت کننده نیست و ما در عین حال به عنوان ناشر که ۵۰۰ عنوان کتاب چاپ کردیم که غالبا این کتاب ها در حوزه مسئله ترکمنی هست، آنجا هم این موضوع را داریم. این هم یک بستری است که می توان زبان ترکمنی را قوام و استحکام بخشید."
بنظر دکتر آراز محمد سارلی آموزش زبان اقوام در مدارس در حال حاضر اساسی ترین مسئله است. وی می‌گوید: "مثلا مطبوعات ترکمنی کاربرد محدودی دارند. انتشار کتاب خیلی خوب است و جمهوری اسلامی در حد خودش این امکانات را فراهم کرده، منتهی کفایت کنننده نیست. ما اگر بخواهیم زبان را به شکلی تعمیم بدهیم، پویا نگاهداریم این است که نیازمند آموزش، کتاب و معلم و تمرین است. طبعا اگر این متحقق بشود خیلی جالب خواهد بود."
برگزاری روز جهانی زبان مادری در میان ایرانیان خارج از کشور
ایرانیان مقیم خارج نیز مراسم گوناگونی را به مناسبت روز جهانی زبان مادری برگزار می کنند. امسال در آمریکا و همچنین در برلین، پایتخت آلمان، مراسمی بدین مناسبت برگزار خواهد شد.
حافظ مهین، یکی از سازمان دهندگان این مراسم و مسئول انجمن فرهنگی آذربایجانیان مقیم شهر برلین است. وی در گفتگو با برنامه فارسی صدای آلمان در خصوص برگزاری مراسم روز جهانی زبان مادری گفت: " چهار سال است که ما این موضوع را مرتب دنبال می کنیم. هر ساله روز ۲۱ فوریه این مراسم در برلین بصورت های مختلف برگزار می شود. معمولا بصورت سخنرانی است. اهمیت این موضوع در این است که ما به عنوان انجمن فرهنگی آذربایجان بیشتر تکیه مان بر روی فرهنگ و زبان است، یعنی مبلغ زبان مادری مان هستیم ."
حافظ مهین در ادامه صحبتهایش به این اشاره می کند که از آنجا که امسال از سوی سازمان ملل متحد سال زبان اعلام شده، این مراسم اهمیت خاصی پیدا کرده است. در مراسم برلین نمایندگان اقلیت‌های قومی کشور نیز شرکت خواهند کرد.
مدافعان حقوق بشر زبان را نه تهدید، بلکه گنجینه و ثروتی معنوی قلمداد می کنند. آنها بر حق تدریس به زبان مادری تاکید دارند و زبان را فراتر از وسیله‌ای ارتباطی می دانند.
طاهر شیرمحمدی
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
دونیا آنا دیلی گونو ایله باغلی تبریز شهرینده یایینلانان بیلدیری
پنجشنبه ۲ اسفند ۱٣٨۶ - ۲۱ فوريه ۲۰۰٨
اویرنجی نیوز: بیلدیرینین متنی: یاشاسین آنا دیلیمیز، فئورالین 21، اسفند 2 سی، دونیا آنا دیلی گونودور. هر بیر میلتین تانری وئردییی حاقدیر اوز آنا دیلینده تحصیل آلسین. بو گون آذربایجان خالقینا مبارک اولسون، بوگون اوز مدنی و حاقلی اعتراضلاریمیزی خیاوانلارا چیخماقلا فاشیست فارس حکومتینه بیلدیره ک.
Read More یازینین دالیسی Mətləbin Ardı...
